اصول حمام کردن و روغن مالی کودک از دیدگاه طب سنتی ایران
===================================
مدتی است که در بحث نگهداری و حفظ سلامت کودکان بر ماساژ تاکید می شود اما جالب است بدانیم که در طب ایرانی از هزاران سال قبل به دقت به موضوع نحوه نگهداری نوزاد و کودک اشاره شده و مبحث ماساژ نیز کاملا مورد توجه بوده و در کتب طبی به وضوح توضیح داده شده است به عنوان مثال متن زیر از کتابی مربوط به قرن چهارم هجری یعنی حدود 1000 سال قبل برگرفته شده است.
سزاوار است به کودکان روغن بمالند و اندامهایشان هنگام روغن مالیدن مرتب و راست باشد.
حمام و روغن باید در نور و هوای معتدل انجام شود.
از حمام کردن بلافاصله بعد از خوردن شیر پرهیز کرد زیرا موجب ضرر و درد شدید بدن و کند ذهنی می گردد همچنین روغنمالی نیز نباید در زمان پر بودن معده از شیر انجام شود بهتر است بعد از خواب طولانی حمام و روغن مالی انجام شود. و همچنین بعد از حمام نیز بهتر است کودک بخوابد.
برای حمام کردن کودک را بر دست راست گرفته و با دست چپ بر وی آب بریزند و انگشت سبابه را با روغن خوشبو (مثل روغن زیتون یا روغن گل سرخ چرب کرده) و به آرامی در دهان کودک بچرخانند و تا حد امکان آب دهانش را خارج کنند و زبان و محل روییدن دندانها را به آرامی تمیز کرده و پس از شستشو بدن به آرامی عانه کودک (در محل مثانه) را لمس کرده و کمی فشار دهند تا برای ادرار تحریک شود.
لازم است مادر بر پای خود پارچه کتانی پهن کرده کودک را خوابانده لباسها را در آورد و او را با روغن زیتون خوشبو چرب کند آب در ابتدای حمام باید گرمای معتدل داشته باشد تا کودک لذت ببرد سپس به مرور بر گرمای آب افزوده تا بدنش گرم شود.
ماساژ کودک:پس از حمام کودک را با حوله ای نرم خشک کرده و در محیطی که حرارت مناسب داشته بر روی پارچه ای نرم قرار داده شود.
ابتدا کودک را بر شکم خوابانده و با روغن چرب کرده سپس به رو می چرخانید و به آرامی بدن را چرب کنید.
دستهای کودک را از دو طرف به هم نزدیک کرده و مجدد بازکنید و این کار به آرامی چندین نوبت تکرار کنید.
با دست راست از پایین بدن به سمت بالا کودک را لمس کرده و با دست چپ از بالا به سمت پایین بدن کودک را به آرامی ماساژ دهید.
سپس پاها را به سمت پایین ماساژ داده و به آرامی تا جایی که کودک همکاری دارد زانوها را باز کنید. سپس دستها و گردن را به سمت بالا به آرامی ماساژ داده و آرنج ها را به نرمی باز کنید.
در مرحله بعد دستها را از گردن به سمت سر نوزاد لغزانده و استخوان جمجه را به نرمی ماساژ دهید و به آهستگی سر را به اطراف بچرخانید.
پس از اتمام ماساژ کودک، روغن های اضافی روی بدن را به آرامی با پارچه نخی نرم گرفته و پوشش مناسب بر تن کودک خود نمایید.
بهتر است در انتخاب روغن به مزاج کودک خود توجه نمایید.
منبع:برگرفته از کتاب حفظ سلامتی و درمان بیماری های زنان باردار، نوزادان و کودکان، تألیف احمد بن محمد بلدی، ترجمه عباس نوروزپور، انتشارات المعی، ص: 193-194
تندرستان