به پایگاه اطلاع رسانی طبيب خراسان | اولين سامانه جامع اطلاع رساني مكاتب طبی كل نگر ايران خوش آمدید.

نام كتاب : تنسوخ نامه ايلخاني ( تنكسوق نامه )

مولف : وانگ شوهو ( طبيب چيني )

ترجمه : به دستور خواجه رشيد الدين فضل اله همداني

خط : محمدبن احمدبن محمود معروف به قوام كرماني

تاريخ كتابت : سال 713 ه.ق.

خريداري شده از كتابخانه سليمانيه استانبول در تاريخ آبان ماه 1382 CD : نسخه مادر

ديباچه : دكتر محمد مهدي اصفهاني

ناشر : موسسه مطالعات تاريخ پزشكي ، طب اسلامي و مكمل دانشگاه علوم پزشكي ايران

شماره نشر : 7 خطي

تاريخ نشر : ارديبهشت ماه 1383

نوبت نشر : يكم

شمارگان : 100 نسخه

تعداد صفحات : 527

زبان كتاب : فارسي

تنسوخ نامه ترجمه اي است از كتاب موچوئه تاليف وان گ شوهو ، طبيب معروف چيني كه به دستور خواجه رشيدالدين فضل الله همداني وزير سلطان محمد خدابنده (الجايتو) توسط حكيم صفي الدين و فرزند يكي از طبيبان ايراني مهاجر در چين صورت گرفته است .

اصل كتاب به شعر بوده و چنانكه در متن اين ترجمه نيز ديده مي شود برحسب مورد ابياتي به زبان چيني، البته با املاء فارسي به لحاظ اهميت موضوع آورده شده است . خواجه رشيدالدين در مقدمه مفصل كتاب به چگونگي ترجمه كتاب اشاره مي كند و انجام اين ترجمه را به توصيه غازانخان ، شروع آشنايي ايرانيان با طب چيني مي داند .

اين رساله كه بيشتر در زمين ه تشريح بدن انسان مي باشد علاوه بر ديباچه داراي يك مقدمه مفصل و چهار كتاب مي باشد كه هر كتاب مشتمل برچند باب و چند فصل است و در هرقسمت به بيان يكي از اعضاي بدن پرداخته و باذكر نام عضو و عملي كه انجام مي دهد توضيح مفصلي در ارتباط با آن عضو ارائه مي نمايد و سپس با مشخص كردن جايگاه آن در بدن علائم سلامت يك عضو را بيان كرده و بعد با ذكر علائم بيماري هاي مرتبط با آن عضو به شرح بيماري مذكور و چگونگي آن مي پردازد . در بعضي از صفحات با استفاده از اشكال مربوط به بدن اقدام به تشريح مي كند .

در قسمتهايي از كتاب الفاظي به زبان چيني با املاء فارسي به چشم مي خورد و درقسمتي ديگر از آن به شرح انواع نبض ها پرداخته و با تعريف نبض سالم و ذكر انواع نبض هاي غير طبيعي و نشانه هاي آن بيماريهاي مربوط به هريك را عنوان مي كند در پانزده فصل پاياني كتاب امراض بيروني اطفال را با پانزده علامت بيان كرده و فصلي را تحت عنوان تتمه كتاب ارائه مي نمايد.