به پایگاه اطلاع رسانی طبيب خراسان | اولين سامانه جامع اطلاع رساني مكاتب طبی كل نگر ايران خوش آمدید.

مشاور:

دکتر جوادي

تاريخ مشاوره : دوشنبه 13/6/1391

تاريخ پاسخ : چهارشنبه 15/6/1391

تحصيلات : نا مشخص

سن : 37

گروه : طب سنتی اسلامی

سوال : با سلام
مدت 3سال است كه در ناحیه پشت درد احساس می كنم
این درد در حال عادی وجود ندارد ولی اگر به مدت طولانی حدودا بیش از 3ساعت دراز بكشم این درد آغاز می شود وهر چه رختخوابم نرمتر (سه تشك عادی)باشد درد كمتری دارم و درد دیرتر ظاهر می شود
مرا راهنمایی كنید چه كاری باید انجام دهم
یك دوره هرشب آلفن ایكس استفاده كردم تا مدتی خوب بود ودردی نداشتم اما بعد مصرف قرص دیگر موثر نبود

پاسخ : باتشکرازمشاوره: دوست گرامی درد پشت و دیسک کمر و کمردرد (به انگلیسی: Low Back Pain) مشکل و شکایت شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی با آن روبرو می‌شوند. آمار نشان می‌دهد که ۸۰٪ از افراد در دوران زندگی خود حداقل یک مرتبه به علت کمردرد به پزشک مراجعه کرده اند.اگرچه علت کمردرد در بسیاری از بیماران ازطریق گزارش‌های بیمار، تست‌های بالینی و آزمایشگاهی و همچنین تجهیزات بخش پزشکی قابل شناسایی است، ولی به دلیل شایع بودن دردهای ناحیه کمر و عوامل مختلفی که در ایجاد آن نقش دارند، تشخیص واقعی و اصلی کمردرد مشکل است.

در ستون فقرات، درصورت ضایعه و درگیرشدن عناصر حساس به درد همانند ماهیچه‌ها و تاندون آنها، رباط‌ها، فاسیا، مفاصل بین مهره‌ای پشتی (مفاصل فاست یا آپوفیزیال)، اعصاب نخاعی و ریشه‌های آنها، عروق خونی و طناب نخاعی به هر دلیلی، احتمال ایجاد درد وجود دارد که ممکن است در همان ناحیه و یا نقاط دورتری احساس گردند.

ستون فقرات شامل 33 مهره به صورت ذیل است:
هفت مهره گردنی
دوازده مهره پشتی
پنج مهره کمری
پنج مهره خاجی که در افراد بالغ به یک استخوان خاجی یا ساکروم تبدیل شده‌اند.
چهار مهره دنبالچه‌ای که در بالغین یک استخوان دنبالچه یا کوکسیکس را ایجاد می‌کنند.

هر مهره از دو قسمت تشکیل می‌گردد:
الف -جسم مهره در جلو
ب - قوس مهره در پشت
جسم و قوس هر مهره به گونه‌ای به یکدیگر اتصال می‌یابند که سوراخ مهره‌ای را ایجاد می‌کنند. سوراخ‌های مهره‌ای در طول ستون فقرات، مجرای نخاعی (مهره‌ای) را به وجود می‌آورند. مجرای نخاعی، طناب نخاعی را در خود جای می‌دهد که به انتهای ترین قسمت آن، مخروط انتهایی می‌گویند. طناب نخاعی (نخاع شوکی) در محل سوراخ پس سری آغاز شده و در مهره اول یا دوم کمری (L1 یا L2) پایان می‌یابد .

بین جسم هر دو مهره، یک دیسک بنام دیسک بین مهره‌ای قرارمی گیرد. دیسک‌های بین مهره‌ای نقش بسیار مهمی در کاهش فشار به ساختارهای ستون فقرات و همچنین تسهیل حرکات آن دارند. هر دیسک خود شامل دو قسمت است:

بخش مرکزی بنام هسته دیسک
بخش محیطی بنام آنولوس فیبروزوس

علل دردهای کمری از نگاه طب کلاسیک
عوامل مختلفی در ایجاد درد کمر نقش دارند و تقسیم بندی های گوناگونی ازنظر مولفان در این ارتباط وجود دارد. صرف نظر از عواملی چون چاقی و نوع شغل، مهمترین علل کمردرد عبارتنداز:

درد مکانیکی کمر
درد کمر با منشاء احشایی
درد کمر التهابی
درد به دلیل عفونت
درد ناشی از تومورها(Tumors)
درد کمر با منشاء عروقی
درد کمر با مبدا روانی
از میان علت‌های فوق، دردهای مکانیکی شایعترین علت کمردرد هستند.

علل مکانیکال دردهای کمری
۹۰ درصد دردهای کمری از نوع مکانیکال است . بسیاری از از این اختلالات مکانیکال نیز در قسمت پایین فقرات کمری ایجاد می‌شود. درحقیقت ناحیه کمری-خاجی(Lumbosacral)عامل بیشترین دردهای کمری است.

مهمترین علل دردهای مکانیکی ناحیه کمر عبارتنداز:
کشیدگی عضلانی (Strain)
پیچ خوردگی (Sprain)ها
آسیب مفاصل بین مهره‌ای پشتی(Facet Joints)
فتق دیسک بین مهره‌ای
لغزش مهره (Spondylolistesis)کمری
انحراف جانبی ستون فقرات(Scoliosis)
آرتروز(Osteoarthritis)
تنگی مجرای نخاعی
شکستگی‌ها(Fractures)
دررفتگی‌ها(Dislocation)

معاینه
پزشک با توجه به شرح حال و تاریخچه بیمار، معاینات مختلفی را روی ساختار ستون فقرات و نواحی مرتبط، جهت دستیابی به علت احتمالی درد کمر، شدت و محل آن انجام می‌دهد که ممکن است درارتباط با موارد زیر باشد:
مشاهده ساختمان ستون فقرات به ویژه ناحیه کمری خاجی (Lumbosacral) لمس قسمت‌هایی که احتمال ایجاد درد در آن نواحی وجود دارد. لمس ناحیه دردناک به آگاهی از شدت و نوع درد بیمار کمک می‌کند.
بررسی دامنه حرکتی (ROM) ستون فقرات در جهات مختلف معاینه ماهیچه‌هایی که احتمال کوتاهی در آنها وجود دارد (به خصوص ایلیوپسواس و همسترینگ) بررسی طول اندام‌های تحتانی ، ارزیابی استخوان‌های لگن خاصره (هیپ طرفین و خاجی) جهت بالانس بودن و وجود هرگونه چرخش
آزمون قدرت ماهیچه‌ها به ویژه ماهیچه‌های مچ پا و انگشتان جهت ارزیابی ریشه‌های عصبی
معاینات حسی نواحی اندام تحتانی
انجام آزمون‌های رایج همانند آزمون بلندکردن مستقیم ساق پا (SLR Test) و تست پاتریک یا فابر (Faber or Patrick Test)
ارزیابی رفلکس‌های مختلف همانند رفلکس جهش زانو و رفلکس سطحی شکمی

تشخیص در طب کلاسیک
علاوه بر معاینه فیزیکی جهت تشخیص علت کمردرد توسط پزشک معالج، احتمال دارد با توجه به شرایط بیمار ابزارهای تشخیصی خاصی نیز درخواست گردد که عبارتنداز:

رادیوگرافی / ام آر آی / سی تی اسکن / اسکن استخوانی / میلوگرافی / آزمایش خون

درمان کمر درد با نگاه طب کلاسیک
به طورکلی، درمان شامل موارد زیر است:
درمان دارویی طبق نظر متخصص مربوطه با توجه به علت کمردرد
درمان فیزیوتراپی که بیشتر در ارتباط با دردهای مکانیکی کاربرد دارد
کنترل فعالیت‌های روزمره جهت کاهش درد وپیشگیری از دردهای کمری
درمان جراحی که در آسیب‌های شدید و موارد خاص مطرح می‌گردد. زمانیکه درد بیمار خیلی زیاد باشد و بیمار به درمان‌های فوق پاسخ ندهد ممکن است جراحی صورت گیرد.

اصول پیشگیری
پیشگیری از دردهای کمر یک عامل مهم جهت بهبود مناسبات اقتصادی، مشارکت فعال افراد در جامعه و کاهش هزینه‌های درمانی است. بسیاری از عوامل مهم پیشگیری از کمردرد عبارتنداز:

پرهیزکردن از یک وضعیت ثابت، به ویژه نشستن طولانی مدت روی صندلی ، اجتناب کردن از حرکات سریع و چرخشی در ستون فقرات ، اگر مجبور به کارکردن در حالت ایستاده هستیم، باید به گونه‌ای شرایط را مهیا کنیم که مجبور به خم کردن تنه نباشیم.
پرهیزاز بلندکردن اجسام سنگین، به خصوص در حالت ایستاده با زانوهای صاف ، استانداردسازی محیط‌های کار و خانه ازنظر ارتفاع مناسب ، کاهش وزن درصورت چاقی ، تقویت ماهیچه‌های ستون فقرات براساس اصول صحیح. امروزه علم فیزیوتراپی می‌تواند یک روش مناسب و مفیدی را در این زمینه ارائه کند. پرهیزاز رانندگی طولانی مدت ازطریق توقف‌هایی در مسیر ، پرهیزاز تشک‌های نرم و استفاده از بالش‌های مناسب زیر سر.

داشتن اعتماد به نفس و روحیه‌ای شاد به جای اضطراب و تشویش. افراد مضطرب معمولا کنترل مناسبی بر وضعیت بدنی خود در فعالیت‌های روزمره ندارند، بنابراین مستعد آسیب بیشتری هستند

درمان کمر درد بانگاه طب سنتی
کاربر گرامی بایستی مشخص شود دیسک کمر اگر بدون وارد شدن ضربه و آسیب فیزیکی به بدن بوجود آمده (سوء مزاج)،بوسیله اصلاح مزاج و اصلاح تغذیه معمولا قابل درمان است بهتر است زیر نظر یک متخصص طب سنتی ادامه درمان خود را پیگیر کنید.فعلا موارد زیر پیشنهاد میشود.

1-ماساژ ناحیه درد با روغن بادام تلخ روزی 2 مرتبه.
2-دمکرده اسطوخدوس شبی یک لیوان .
3-اسفند روزی یک قاشق چایخوری با آب میل شود بدون جویدن.
4-انجیر شبی 7 عدد میل شود.
5-بادکش گرم وخشک ناحیه در شب درمیان 7 جلسه.
6-در صورت مساعد بودن مزاج و شرایط زمانی انجام حجامت عام و کمر توصیه میشود.

موفق باشید