دکتر مجید انوشیروانی
متخصص طب سنتی ایران
دانشگاه علوم پزشکی تهران
================ حجامت بدون توجه به مزاج شخصی، سن، جنس و توان فرد متقاضی زیانبار است. همچنین فصل، روز و ساعت حجامت نیز در نحوه تاثیر حجامت بسیار موثر است به طوری که بی‌توجهی به آن می‌تواند بیماری فرد را تشدید کند.
مکاتب بزرگ طب سنتی مانند طب‌های سنتی ایران، چین و هند، حجامت را روش معتبری برای درمان یا کاهش برخی بیماری‌ها می‌دانند ولی در هیچ کدام از این سه مکتب بزرگ، انجام حجامت به ترتیبی که اکنون در سطح جامعه رواج دارد، توصیه نشده است.
حجامت یکی از چندین روش درمانی در طب سنتی است و آن هم مانند هر مداخله طبی دیگر باید با تشخیص درست بر اساس استدلال و تجربه و با تکنیک صحیح در زمان مناسب انجام شود تا برای بیمار سودمند باشد.
حجامت روش مناسبی برای پاکسازی خلط‌های ناسالمی است که در یک عضو وجود دارد ولی برخلاف برخی روشهای دیگر پاکسازی بدن، نمی تواند اخلاط را از عمق بدن به مقدار کافی خارج کند.
برای پاکسازی بدن از اخلاط فاسد زیان‌آور لازم است قبل از حجامت تدابیر تغذیه‌ای و دارویی خاصی اندیشیده شود تا مواد مضر آمادگی دفع از طریق حجامت را پیدا کنند.
در بسیاری موارد اگر بدون نضج اخلاط و اصلاح بدن و بدون تدابیر تغذیه‌ای یا دارویی قبلی، حجامت انجام شود ممکن است قسمت‌های رقیق اخلاط خارج شوند و بخش‌های غلیظ در بدن باقی بمانند این مسئله می‌تواند برای بیمار خطرساز باشد و در دراز مدت نیز بیماری‌های سوداوی را ایجاد یا تشدید کند.
کسانی که با شکایت از غلظت خون به حجامت رو می آورند باید پیش و پس از حجامت از خوردن غذاهایی که خون را غلیظ می‌کنند مانند گوشت گاو و گوساله، کالباس، سوسیس، همبرگر، پیتزا، غذاهای خمیری مانند نان فطیر، نان ساندویچی، سوپ‌ها و آش‌های غلیظ پر رشته، بادمجان، عدس و کلم پرهیز کنند.ابتدای فصول بهار و پاییز بهترین زمان حجامت پیشگیرانه برای حفظ صحت محسوب می‌شوند. در میان ایام ماه قمری نیز روزهای شانزدهم و هفدهم ماه قمری مناسب‌ترین روزها برای حجامت هستند.
بهتر است حجامت در ساعاتی از روز که هوا معتدل است مانند ابتدای روز انجام گیرد و در ساعات بسیار گرم روز و ساعات سرد شب نباید این کار انجام شود.
تارک یا فرق سر، بین کتفین، ناحیه تحتانی کمر و پشت ساق پا مکان‌های عام حجامت هستند. بسته به مکان تجمع مواد فاسد حجامت ممکن است در مکان‌های دیگری مانند شقیقه و زیر چانه نیز انجام شود. گاه نیز حجامت در موضع گودی گردن انجام میشود که البته اگر تکرار شود ممکن است به عارضه فراموشی منجر شود. از این رو حجامت گودی گردن در افراد مسن ممنوع است.
حجامت در هوای بسیار گرم یا بسیار سرد عارضه ایجاد می‌کند و علاوه بر ناکارآمد بودن در دفع مواد زائد می‌تواند موجب ضعف بیمار به خصوص در سنین میانسالی و کودکی میشود. حجامت در غیر زمان خود یعنی 16 و 17 ماه قمری در خارج کردن اخلاط غلیظ و فشرده موثر نیست و حتی می‌تواند بیماری‌های سوداوی و غلظت خون را تشدید کند.
انجام حجامت به دفعات زیاد یا خونگیری مفرط در طی حجامت سبب بروز کم خونی، ضعف کبد و کاهش نیروی جنسی خواهد شد.در صورتی که حجامت با وسایل استریل انجام نشود، می‌تواند موجب انتقال بیماری‌های عفونی مانند ایدز و هپاتیت شود.
در افراد زیر 2 سال و بالای 60 سال و در زنان باردار حجامت جز در شرایط خاص ممنوع است و در زنان باردار فقط در صورت ضرورت و بر حسب شرایط خاص، حجامت قبل از ماه 4 و بعد از ماه 7 حاملگی مجاز است ، ولی بین ماه 4 تا 7 حاملگی نباید این کار را انجام شود.
حجامت در بیماران دچار ضعف قلب و معده و کبد منع شده است. همچنین بیمارانی که دچار اختلال انعقادی هستند وکسانی که داروهای ضد انعقاد مصرف می کنند ممنوع است. حجامت در کسانی که کم خونی دارند فقط در موارد ضروری مجاز است.حجامت کردن چند موضع به طور هم زمان در تدابیر درمانی، متعارف نیست و ممکن است سبب ضعف قلب و کبد و معده، کم خونی و تشدید بیماری ها شود.
حجامت کردن در حمام اصلا توصیه نشده است، برخی به دلیل عقاید سنتی تصور می کنند بهتر است در حمام حجامت را انجام دهند اما این کار نه تنها در متون معتبر طب سنتی توصیه نشده، بلکه حتی تا 24 ساعت پس از حجامت نیز استحمام را ممنوع دانسته ا
تندرستان
ابلاغ حکم نماینده موسسه حجامت ایران در استان خراسان شمالی
