1- اولين خط بر خورد سيستم ايمني با آنتي ژن ، ماكروفاژها هستند ماكروفاژها در پاسخ به مواد كموتاكسي ( مانند اجزاء كمپلمان مثل ( C0a-C3a ) ، اجزاء مشتق از سيستم هاي فيبرينوليتيك يا سيستم هاي توليد كننده كينين و يا موادي كه از ساير لكوسيتها ، پلاكتها و بعضي باكتري ها منشأ گرفته اند ) در اثر عمل دياپدز از جدار عروق عبور كرده و به منطقه عفونت مهاجرت مي كنند و با عوامل عفونت زا درگير مي شوند و با عمل فاگوسيتوز آنها را مي بلعند ارگانيزمهاي بلعيده شده با گرانولوهاي سيتوپلاسم ماكروفاژها در هم آميخته تشكيل فاگوليزوزوم را مي دهد اين مواد روي ميكروارگانيزم اثر كرده و تار و پود آنها را از هم مي پاشند و حاصل اين هضم را در روي غشاء خود در كنار آنتي ژن MHCLL به لنفوسيتهاي T عرضه مي كند. MHCLL از دو زنجيره الفا و بتا تشكيل شده است كه در روي غشاء ماكروفاژها قرار دارند ماكروفاژهايي كه آنتي ژن را آماده مي كنند Apc نام دارند Antigen presenting cell .
2- ايمني سلولي : ( Cell Mediated Immunity – CMI )
در مرحله بعد لنفوسيتهاي T تحت تأثير IL1 فعال مي شوند. اين سلولها آنتي ژني را كه در كنار MHCLL در روي غشا و A.P.C است شناسايي مي كنند و شروع به توليد اينترلوكينهايي مثل IL5-IL4 –IL2 مي كنند. اين اينترلوكينها بر روي سلولهاي B اثر مي كنند و آنها را فعال كرده وادار به توليد آنتي بادي مي كنند. وظيفه پاكسازي پاتوژنهاي داخل سلولي (Intracellular pathogens ) مثل ويروسها و مبارزه با سلولهاي سرطاني بعهده ايمني سلولي است.
3- ايمني هومورال Hum oral immunity
لنفوسيتهاي B تحت تأثير اينترلوكينهاي مترشحه از T.Cell ها و( IL5-IL4 –IL2 ) دچار تغييراتي در سيتوپلاسم شده و پس از تقسيم شروع به توليد آنتي بادي مي كنند. هر رده B.cell كه به آن كلون گفته مي شود قادر است يك نوع (class ) آنتي بادي سنتز كند. اين آنتي بادي قادر ايت فقط با آنتي ژني كه سبب توليد آن شده است واكنش نشان دهد ( البته با آنتي ژني كه مشابهت ساختماني با آن داشته باشد يا به عبارتي با هم crossteaction داشته باشند ، نيز قادر است واكنش دهد ) به عبارت ديگر به تعداد تنوع آنتي ژني كه در خلقت وجود دارد آنتي بادي توليد مي شود ( حدود 1010 نوع آنتي بادي ).
به طور كلي آنتي ژنها به دو دسته تقسيم مي شوند :
1- آنتي ژنهاي وابسته به T.cell ( T.cell dependent )
2- آنتي ژنهاي غير وابسته T. cell ( T. cell independent )
اكثر آنتي ژنها وابسته به T. cell هستند يعني براي توليد آنتي بادي ضد آنها همكاري T.cell با B.cell ضروري است به عبارت ديگر B.cell به تنهايي و بدون همكاري T.cell قادر به توليد آنتي بادي بر عليه آنها نيست.
پس به طور كلي براي ايجاد يك پاسخ مناسب بر عليه يك آنتي ژن همكاري ماكروفاژ (A.p ) ، ايمني سلولي ( T.CELL ) و ايمني هومورال ( B.cell ) ضروري است . چنانچه در همكاري بين اين سلولها اختلالي ايجاد شود پاسخ ايمني مناسبي بر عليه آنتي ژنها ارائه نخواهد شد.
ارگانهاي سيستم ايمني
1- اوليه : مغز استخوان و تيموس
2- ثانويه : طحال ، غدد لنفاوي ، لوزه ها ، پلاكهاي پي ير