به پایگاه اطلاع رسانی طبيب خراسان | اولين سامانه جامع اطلاع رساني مكاتب طبی كل نگر ايران خوش آمدید.

گرچه این دانه حاوی ترکیبات متعدد و مفیدی است اما علت اصلی شهرت آن وجود سه عامل اصلی است :
1- امگا 3- یک اسید چرب ضروری برای بدن انسان که نشان داده شده است در بهداشت قلب بسیار موثر است . هر قاشق چایخوری آرد این دانه حاوی 8/1 گرم امگا3 است .
2-لیگنان ها که ترکیبات استروژن گیاهی هستند و مانند انتی اکسیدان ها عمل میکنند.
3- فیبر – دانه ها ی کتان دارای هردو نوع فیبر محلول و غیر محلول هستند.

فواید بهداشتی بذر کتان
گرچه برخی از محققین معتقد ان که هنوز فواید بهداشتی بذر کتان کاملا تصدیق نشده است اما تحقیقات اولیه نشان میدهد که فواید احتمالی این دانه شامل کاهش خطرات برخی سرطانها- و همچنین بیماریهای قلبی عروقی و بیماریهای مربوط به دستگاه تنفس است .

سرطان
تحقیقات نشان میدهد که بذر کتان میتواند برعلیه سرطان ها مخصوصا سرطان سینه ، پروشتات و سرطان روده موثر باشد. حداقل دو ترکیب شناخته شده در کتان دانه حاوی این تاثیرات است در تحقیقاتی که روی حیوانات انجام گرفته نشان داده شده است که امگا3 گیاهی بذر کتان از رشد وپیدایش سلولهای سرطانی جلوگیری کرده است . لیگنانهای بذر کتان نیز توانسته است خطر ابتلای به سرطان سینه را کاهش دهد.لیگنان ها به دو روش می توانند در برابر سرطانها عمل کنند:

-بلوکه کردن آنزیمهایی که در متابولیسم اورمون مشارکت دارند.
- تداخل در رشد و انتشار سلول های سرطانی
برخی ترکیبات دیگر نیز در دانه کتان وجود دارد که میتواند خاصیت آنتی اکسیدانی داشته باشدو در برابر بیماریهای قلبی و سرطان نقش محافظ را بازی کند.

بیماریهای قلبی عروقی
تحقیقات نشان میدهد که امگا3 گیاهی از طریق مکانیسم ها ی متعددی به سیستم قلبی عروقی کمک میکند. عمل ضد التهابی و نرمال سازی ضربان قلب شامل برخی از این مکانیسم هاست . در تحقیقات متعددی نشان داده شده است که رژیم های غنی از امگا 3 میتواند به جلو گیری از سخت شدن دیواره رگ های خونی و تجمع پلاک ها در رگها کمک کند. این اثر مخصوصا در ممانعت از چسبیدن گلبولهای سفید خون روی دیواره رگ ها قابل اهمیت است . لیگنان ها ی موجود در بذر کتان نیز موجب کاهش تصلب شرایین می شود و از تشکیل پلاک های کلسترول در رگها تا75% خواهند کاست.

به علت نقش خاص امگا 3 گیاهی در نگهداری ریتم طبیعی قلب ، در درمان تپش نامنظم قلب تاثیر گذار است گرچه به تحقیقات تکمیلی بیشتری نیاز است .
مصرف روزانه دانه کتان میتواند در کاهش میزان کلسترول نیز کمک کند. مقادیر کمی از LDL یا کلسترول بد در جریان خون باعث افزایش خطر بیماری های قلبی – چاقی – دیابت و سندرم های متابولیکی خواهد شد. به نظر می رسد کاهش کلسترول در اثر خاصیت سینرژیکی امگا3 - فیبر و لیگنان ها باهم باشد.

دیابت
مصرف روزانه تخم کتان میتواند بر روی بیماری دیابت اثر مثبت داشته باشد و قند خون را (در بیماران دیابتی نوع2) در حد مناسبی کنترل کند.

التهاب
دوترکیب LDL و لیگنان ها میتوانند التهاب در برخی بیماریها نظیر پارکینسون وآسم را با بلوکه کردن آزاد سازی برخی عوامل التهابی کاهش دهند . کاهش راکسیون های التهابی همراه با کاهش تجمع پلاک ها در عروق میتواند راه دیگری در کمک به جلوگیری از حملات قلبی باشد.

گرگرفتگی
تحقیقات روی زنان یائسه نشان میده مصرف روزانه دو قاشق چایخوری دو بار در روز در این خانمها میتواند گرگرفتگی را تا نصف تقلیل دهد.و شدت آنرا تا 57% کاهش دهد . این اثر پس از یکهفته قابل درک و ظرف دو هفته به حداکثر اثر خود میرسد.

چه کسانی نباید از بذر کتان استفاده کنند
تا روشن شدن تحقیقات تکمیلی زنان شیرده و ابستن نباید از تخم کتان استفاده کنند

روش مصرف
مصرف آرد تخم کتان بر روغن آن ارجحیت دارد زیرا روغن قسمتی از دانه است و آرد دانه کامل بذر است . مقدار مصرف بذر کتان به درستی مورد مطالعه قرار نگرفته است اما محققین مصرف 1-2 قاشق چایخوری دانه کتان آرد شده را توصیه کرده اند . این موارد را نیز در نظر داشته باشید:



بهتر است آرد تخم کتان را خودتان در خانه تهیه کنید.

- هردو نوع بذر قهوه ای و یا طلایی مفید است .
- آرد دانه کتان را می توانید به خوراکیهای خود اضافه و مصرف کنید .
- آرد تهیه شده را در محلی خنک و تاریک نگهداری کنید . در فریزر تا یکسال قابل نگهداری است .
- به دلیل فیبر زیاد این خوراکی ، پس از مصرف مقدار زیادی آب بنوشید.
- دانه کتان مثل برخی از لوبیا ها دارای کمی ترکیبات سیانید است که با حرارت از بین میرود.
- دانه کتان ملین است .