به پایگاه اطلاع رسانی طبيب خراسان | اولين سامانه جامع اطلاع رساني مكاتب طبی كل نگر ايران خوش آمدید.

پیاز- بَصَل (Allium cepa L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: پياز و تخم

مورد مصرف: تسهيل جريان قاعدگي

روش مصرف: خوراکي به شکل خام يا پخته شده

منع مصرف: به اندازه مصرف خوراکي در بارداري و شيردهي مجاز است.

احتياط: باعث افزايش ترشح صفرا و کاهش قند خون مي شود.

---------------------------------------

ثوم (Allium  sativum)

طبيعت:گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: پياز(bulb)

مورد مصرف: قاعده آور، آمنوره ثانويه، فعاليت محرک رحمي، دردهاي دوران قاعدگي

روش مصرف: جوشانده برگ وساقه، آبزن تهيه شده از جوشانده برگ وساقه

منع مصرف: بارداري وشيردهي

احتياط: همراه اختلالات انعقادي باعث افزايش فعاليت فيبرينوليتيک مي شود.

---------------------------------------

موسير- اُسقورديون (Allium  sativum)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: ريشه پياز مانند

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: خوراکي از جرم گياه

منع مصرف: بارداري وشيردهي

---------------------------------------

اَفسَنتين (Artemisia  absinthium L)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: گل، تخم، شاخه و برگ

مورد مصرف: قاعده آور، افزايش ترشحات قاعدگي، محرک اعمال رحمي

روش مصرف: شياف واژينال ،دم کرده

منع مصرف: شيردهي وبارداري، مبتلايان زخم معده

احتياط: شياف واژينال همراه عسل استعمال شود. به مدت طولاني مصرف نشود.

---------------------------------------

شنبليله–  حُلُبه  (Trigonella foenum graecum L)

طبيعت: گرم و خشک در دوم

قسمت مورد استفاده: برگ، تخم، دانه

مورد مصرف: قاعده آور، محرک رحمي، افزايش ترشحات قاعدگي

روش مصرف: دم کرده خوردن برگ خام، جوشانده تخم

منع مصرف:  بارداري و شيردهي

احتياط: مي تواند باعث کاهش قند خون شود.

---------------------------------------

نخود- حُمُّص (Cicer arietinum L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: دانه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: پخته شده،پودر خام،آب پخته شده،آب ناشي ازخيسانيدن خام آن

منع مصرف:نوع سياه آن مي تواند باعث سقط جنين شود.

احتياط: دربارداري وشيردهي به علت نفاخ بودن (دير هضم بودن) مقدار کمتري مصرف شود.

---------------------------------------

رزماري- اکليل- الجبل (Rosmurinus  oflicinalis L)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: برگ، ريشه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: آشاميدن جوشانده ريشه وبرگ

منع مصرف: بارداري و شيردهي

---------------------------------------

ريشه سوسن سفيد يا زنبق- آريد بريد (Zbarbata Irisa germaica)

طبيعت: بسيار گرم

قسمت مورد استفاده: پياز ريشه

مورد مصرف: قاعده آور شديد

روش مصرف: آشاميدن دم کرده ريشه

منع مصرف: بارداري و شيردهي

--------------------------------------

گزنه- اَنجُره (Urtica dioica)

طبيعت:گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: برگها، تخم

مورد مصرف: قاعده آورقوي، سندرم پيش از قاعدگي، محرک رحم

روش مصرف: دم کرده، شياف واژينال

منع مصرف: بارداري وشيردهي

احتياط: مي تواند ايجاد افراط در خون ريزي کند. زياد خوردن آن موجب قطع ادرار مي گردد. شياف واژينال آن به صورت 2 گرم گزنه کوبيده همراه 2گرم مرمکي استعمال شود. آشاميدن بيش از 17 گرم در روز از آن مي تواند کشنده باشد. همراه آب ميوه هاي سرد وخنک کننده ومواد لعابدار مانند کتيرا و صمغ عربي استفاده شود.

---------------------------------------

اَنيسون  (Pimpinella  anisum)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: ميوه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: جوشانده تهيه شده از دانه

منع مصرف: بارداري وشيردهي،اطفال

احتياط: درحساسيت به آنتول مصرف نشود، مصرف همزمان با آهن باعث افزايش اثرات آهن مي شود.

--------------------------------------

بابونه (Matricaria  chamomilla)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: گل وتمام قسمتهاي گياه

مورد مصرف: قاعده آور، درمان ديسمنوره، کاهش احتمال زايمان زودرس (دو خاصيت متضاد دارد).

روش مصرف: دم کرده گل

منع مصرف: بارداري و شيردهي

احتياط: به علت وجود تانن موجب کاهش جذب آهن مي شود. همراه با داروهاي ضد انعقادي مصرف نگردد.

---------------------------------------

بادرنجوبه (Mellissa  ofticinalis L)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: برگ، گلها، تخم

مورد مصرف:قاعده آور، منقبض کننده رحم، آنتي گونادوتروپيک

روش مصرف: دم کرده، نشستن در آبزن آن

منع مصرف: بارداري، در فعاليت پائين تيروئيد به خاطر اثرات آنتي تيروتروپيک منع مصرف دارد.

احتياط: با داروهاي تيروئيدي در دوزهاي بالا تداخل دارد.

---------------------------------------

تره- کُرّاث  (Allium ampeloprasum.L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: تمام قسمتهاي گياه –تخم

مورد مصرف: قاعده آور-افزايش ترشحات قاعدگي

روش مصرف: خوراکي –دم کرده تخم

منع مصرف: بارداري

احتياط: دير هضم ونفاخ است –مصرف زياد آن موجب کاهش بينائي مي شود.

---------------------------------------

کرفس (Apium garveolens L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: ريشه –تخم-ساقه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: دم کرده تخم-ريشه

منع مصرف: بارداري وشيردهي(خوردن ساقه به ابدازه خوراکي مشکلي ندارد.)

احتياط: در حين مصرف مقابل نور آفتاب قرار نگيرد.

---------------------------------------

انواع کلم ها- کَرَنب (Brassica olevaceae L)

طبيعت: مرکب القوي

قسمت مورد استفاده: ريشه-برگ -تخم

مورد مصرف: قاعده آور-افزايش ترشحات قاعدگي

روش مصرف: شياف واژينال-دم کرده تخم-آشاميدن جوشانده برگ وشکوفه آن

منع مصرف: بارداري (مصرف خوراکي برگها مشکلي ندارد)

احتياط: گل وبرگ اثر داروهاي ضد انعقادي را ازبين  مي برد.

---------------------------------------

کرچک- خروع- بيدانجير (Ricinus communis L)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: دانه ،روغن آن

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: روغن آن درچاي،سوپ بي چربي،آب نارنج ميل شود.خوردن مغز دانه

منع مصرف: بارداري وشيردهي(در اواخر دوران بارداري بعنوان تحريک زايمان مصرف مي شود.)

احتياط:  بيش از 8تا 10 گرم در روز مصرف نشود،به خاطر دفع الکتروليت هاي بدن.

---------------------------------------

شب بو- خيري (Cheiranthus cheiri L)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: برگ،گل،ساقه گل دهنده،تخم،ريشه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: آشاميدن جوشانده تخم وريشه ،يا آب برگهاي تازه،شياف واژينال

منع مصرف: بارداري شيردهي

---------------------------------------

دارچين (Cinnamomum cassia BS)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: پوست درخت

مورد مصرف: قاعده آور، قابض(به خاطر تانن موجود درآن)

روش مصرف: دم کرده

منع مصرف: بارداري وشيردهي

احتياط: درحد مصرف خوراکي دربارداري مشکلي ايجاد نمي نمايد.

---------------------------------------

فلفل سياه  (Piper nigraum L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: ميوه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: خوراکي از ميوه

منع مصرف: بارداري وشيردهي

احتياط: ميزان جذب پروپرانولول ،تئوفيلين را بالا مي برد.با افزايش قدرت جذب روده ها موجب تداخلات داروئي مي شود.

---------------------------------------

لوبيا(Phasaeolus vulgaris L)

طبيعت: گرم وتر

قسمت مورد استفاده: دانه بخصوص نوع سرخ آن

مورد مصرف: افزايش ترشحات قاعدگي –شيرافزا

روش مصرف: آشاميدن آب پخته شده

منع مصرف: بارداري

---------------------------------------

بادام تلخ  (Amygdalus vommunis.L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: ميوه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: شياف واژينال

منع مصرف: بارداري

---------------------------------------

عرق بهار نارنج (Citrus bigaralia)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: عرق

مورد مصرف: قاعده آور-افزايش ترشحات قاعدگي

روش مصرف: شياف واژينال

منع مصرف: بارداري

---------------------------------------

رازيانج (Foeniculum vulgare)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: تخم وريشه واعضاي گياه

مورد مصرف: قاعده آور،افزايش ترشحات قاعدگي

روش مصرف: دم کرده ريشه وتخم،خوردن تازه آن

منع مصرف: بارداري

احتياط: خوردن آن باعث توليد شير در دوران شيردهي  مي گردد.

---------------------------------------

يونجه– رطبه  (Medicago sativa L)

طبيعت: گرم وخشک (خشک شده آن)گرم وتر(تازه آن)

قسمت مورد استفاده: تمام قسمتهاي گياه

مورد مصرف: قاعدهآور ،قابض،افزايش توليد شير

روش مصرف: دم کرده تخم

مقدار مصرف: 8 تا 20 گرم

منع مصرف: بارداري

احتياط: درلوپوس اريتماتوس سسيتميک منع مصرف دارد.باتوجه به مقادير زياد vitkاثر وارفارين ممکن است کاهش يابد.

---------------------------------------

سنبل  (Angelica archangelica L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: بذر،ريشه

مورد مصرف: قاعده آور،قابض

روش مصرف: به صورت شياف واژينال ضدخونريزي رحم است.نشستن در sitz bathآن ومصرف خوراکي باعث باز شدن قاعدگي مي شود.

منع مصرف: بارداري وشيردهي ،زخم معده ،ديابتي،بيماري هاي خونريزي دهنده

---------------------------------------

شوید- شبت (Anethum graveolens L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: تخم

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: دم کرده

منع مصرف: بارداري

احتياط: زياده روي درخوردن آن موجب کاهش بينائي مي شود.

---------------------------------------

سياه دانه- شونيز (Niegella Satira L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: تخم

مورد مصرف: قاعده آور، افزايش ترشح شير

روش مصرف: دم کرده، خوردن تخم خام، بخور، شياف واژينال همراه روغن سوسن

منع مصرف: بارداري

احتياط: در گرم مزاجان موجب ورم ودردهاي گلو مي گردد.

---------------------------------------

آويشن- صَعتَر  (Thymus Vulgaris L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: برگ، تخم (قوي تر است)

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: خوراکي، دم کرده

منع مصرف: بارداري

احتياط: مصرف بيش ازحد مي تواند کليه ها را تحريک کرده موجب بروز آلبومين در ادرار گردد. يا موجب ضعف عضلات قلب گردد يا ايجاد سرگيجه وبروز صدا در گوش کند. براي کاهش اين عوارض به شکل دم کرده همراه با نعناع استفاده شود.

---------------------------------------

شاهي  (Lepidium sativam.L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: برگ-ساقه –تخم

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: دم کرده تخم

منع مصرف: مصرف در حد خوراکي در بارداري مشکلي ندارد.

---------------------------------------

خردل سياه  (Brassica nigra)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: دانه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: پاشويه آب سرد حل نموده و سه ليتر آبگرم را به آن اضافه کرده پاشويه انجام شود.

منع مصرف: بارداري وشيردهي

احتياط: ارزش درماني دانه خردل سياه در استعمال خارجي به مراتب بيشتر از مصارف داخلي آن است مصرف خوراکي دانه با توجه به اثرات تحريکي و خورندگي بافت مري مردود است.درالتهاب معده يا روده مجاز نيست. مصرف موضعي بر پوست محافظت نشده مجاز نيست،موجب بروز تاول وزخم در پوست مي شود،مصرف موضعي به مدت بيش از 15 تا30 دقيقه يازماني که احساس سوزش غير قابل تحمل است مصرف زياد ومنظم آن براي بيش از دو هفته ممنوع است.

---------------------------------------

اثلق- فَنجَنگُشت (Vitex agnus)

طبيعت:گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: ميوه هاي بي هسته وبرگ

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: شياف واژينال تهيه شده ازبرگ وميوه، آشاميدن دم کرده برگ، بخور دستگاه تناسلي با برگ و ميوه

منع مصرف: بارداري و شيردهي

احتياط: به علت خاصيت تنظيم کننده هورمون ها، همراه داروهاي هورموني و قرص هاي ضدبارداری مصرف نشود.

---------------------------------------

اَقحَوان (Chrysahthemun  parthenium)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: تمام قسمتهاي گياه

مورد مصرف: قاعده آور قوي

روش مصرف: شياف واژينال (در اين مورد شکوفه آن قوي تر است)، دم کرده، روغن تهيه شده از گياه

منع مصرف: بارداري وشيردهي ، اختلالات انعقادي

احتياط: تداخل با داروهاي ضد انعقادي، آنتاگونيست داروهاي ضد التهابي غيراستروئيدي

---------------------------------------

اکليل الملک – گياه قيصر (Trigonella grandif Boiss)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: برگ، گل، ميوه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: خوراکي به شکل دم کرده، برگ وشاخه هاي آن

منع مصرف: بارداري و شيردهي

احتياط: دم کرده آن همراه با انجير وعسل ميل شود.

--------------------------------------

بِرِنجاسَف (Achillea  millefoliumc)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: ريشه، برگ، سرشاخه گلدار

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: دم کرده ، آبزن، ضماد تهيه شده از گياه زير شکم قرار داده شود.

منع مصرف: بارداري، شيردهي، اطفال زير دو سال

احتياط: مصرف زياد آن ادرار راقهوه اي مي کند.

---------------------------------------

قيصوم (Achillea santolina L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: برگ، گل، ريشه

مورد مصرف: قاعده آور-قابض-ضد اسپاسم عضلات نرم مانند عضلات رحم

روش مصرف: آشاميدن جوشانده

منع مصرف: بارداري-زير 2سال

---------------------------------------

تُرمُس (Lupinus albus L)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: ميوه

مورد مصرف: قاعده آور، ازدياد جريان قاعدگي

روش مصرف: جوشانده، شياف واژينال

منع مصرف: بارداري و شيردهي

احتياط: زياده روي در مصرف رنگ صورت را زرد مي کند.

---------------------------------------

جاوشير (Opoponax-ferula galbaniflua)

طبيعت:گرم وخشک

قسمت مورد استفاده:صمغ،ريشه گياه،تخم

مورد مصرف:قاعده آور قوي ،افزايش ترشحات قاعدگي

روش مصرف:جوشانده تخم،دم کرده ،شياف واژينال

منع مصرف:بارداري وشيردهي

---------------------------------------

تخم زردک  (Daucus carota L)

طبيعت:گرم وخشک

قسمت مورد استفاده:تخم

مورد مصرف:قاعده آور قوي

روش مصرف:شياف واژينال ،دم کرده

منع مصرف:بارداري وشيردهي

---------------------------------------

چوب چيني (China root)

طبيعت:گرم وتر

قسمت مورد استفاده:ريشه وساقه زيرزميني

مورد مصرف:قاعده آور

روش مصرف:به شکل قهوه،پودر شده،شربت،مربا،دم کرده،خيسانده

منع مصرف:بارداري وشيردهي

احتياط: درفصل گرما،افراد گرم مزاج ،جوانان بهتر است مصرف نشود.

---------------------------------------

هندوانه ابوجهل- حنظل (Citrullus colocynthis)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: ميوه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: آب تازه،روغن تهيه شده ازآن،دم کرده،شياف واژينال،بخور دستگاه تناسلي

منع مصرف: بارداري ،شيردهي ، ورم روده

احتياط:  حاوي کلونتين که مسهل قوي است مي باشد درخوردن آن بايد احتياط کرد.

---------------------------------------

دارفلفل (Piper longum L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: ميوه،دانه ،ريشه ،گلها،ساقه جوان

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: خوراکي

منع مصرف: بارداري وشيردهي

احتياط: مصرف همزمان با تئوفيلين،پروپرانولول جذب آنها راسريعتر وکاملتر مي نمايد.

---------------------------------------

عرعر (Junperus communis L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: ميوه

مورد مصرف: قاعده آور-قابض-تحريک انقباض رحم-براي pms مناسب است.

روش مصرف: دم کرده ميوه

منع مصرف: بارداري وشيردهي وزير سال

احتياط: مدر شديد است.بيش از 6 هفته مصرف نشود.

---------------------------------------

قرنفل شامي  (Syzygium aromaticum)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: ريشه-غنچه خشک شده

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: آشاميدن جوشانده ريشه –نشستن در sitz bath

منع مصرف: بارداري (غنچه خشک در اندازه مصرف خوراکي ممنوع نيست)

---------------------------------------

کاشم (Heracleum lanatum L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: تمام قسمتهاي گياه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: آشاميدن جوشانده ريشه

منع مصرف: بارداري

---------------------------------------

کمون  (Cuminum Cyminum.L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: ميوه

مورد مصرف: قاعده آور –قابض

روش مصرف: تفت داده شده آن قاعده آور است.شياف واژينال آن همراه روغن زيتون خون قاعدگي را قطع مي کند.

منع مصرف: بارداري در اندازه مصرف خوراکي منع ندارد.

---------------------------------------

مرز بخوش  (Origanum majorana L)

طبيعت: گرم و خشک

قسمت مورد استفاده: تمام قسمتهاي گياه

مورد مصرف: قاعده آور شير افزا

روش مصرف: آشاميدن دم کرده –شياف واژينال

منع مصرف: بارداري

---------------------------------------

مو (Vitis Sylvestris Gmel)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: ريشه

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف:آشاميدن جوشانده ريشه -sitz bath

منع مصرف: بارداري وشيردهي

---------------------------------------

زنيان– نانخواه  (Trachyspermum ammi L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: برگ وتخم

مورد مصرف: قاعده آور-شير افزا

روش مصرف: آشاميدن دم کرده –خوردن برگ خشک شده

منع مصرف: بارداري

---------------------------------------

هوفاريقون  (Hypericum perforatum L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: تمام قسمتهاي گياه

مورد مصرف: قاعده آور-کمي قابض –محرک اعمال رحمي

روش مصرف: شياف واژينال –آشاميدن دم کرده

منع مصرف: بارداري وشيردهي

احتياط:همراه داروهاي خواب آور،آنتي هيستامين ها،مهارکننده کانالهاي ca،داروهاي کاهنده چربي ،داروهاي ضد انعقادي ،قرصهاي جلوگيري،امپرازول،داروهاي ضد افسردگي استفاده نشود. مدت طولاني استفاده نشود.

---------------------------------------

گلرنگ- قرطم (Casthamus tinctorius L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: گل

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: دم کرده-خيسانده

منع مصرف: بارداري-زخم معده –بيماريهاي خونريزي دهنده به علت طولاني کردن زمان انعقاد

---------------------------------------

بابونج الطيور (Senecio Vulgaris L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده: تمام قسمتهاي گياه

مورد مصرف: قاعده آور قوي-در مقادير زياد قابض است –نظم قاعدگي-دردهاي قبل وبعد ازقاعدگي

روش مصرف: دم کرده

منع مصرف: بارداري وشيردهي

احتياط:زير نظر پزشک مصرف گردد.

---------------------------------------

گل هميشه بهار (Calendula ofticinalis.L)

طبيعت: گرم وخشک

قسمت مورد استفاده:

مورد مصرف: قاعده آور

روش مصرف: دم کرده

منع مصرف: ابتداي بارداري

• فهرست منابع:

1. سيد محمد حسين عقيلي،مخزن الادويه ،چاپ 1380

2. سيد محمد حسين عقيلي،خلاصه الحكمه،تصحيح استاد اسماعيل ناظم،چاپ 1385

3. سيد محمد حسين عقيلي،معالجات،چاپ سنگش هند،كلكته،1274ه.ق

4. حكيم ناظم جهان،اكسير اعظم،چاپ هند

5. حسين مير حيدر،معارف گياهي،6جلد،1383دفترنشر فرهنگ اسلامي

بازگشت به اخبار شاخه   اخبار