سوم صبر فارسي كه پست ترين نوع صبر و سياه و دير شكن است و سبك و بسيار ضعيف مي باشد. اثر صبر تا چهار سال باقي مي ماند يعني كمتر از چهار سال بسيار قوي و تا هفت سال اثرش كم مي شود.
بايد بسيار خوب صبر را بسائيد تا به معده بچسبد و خوب عمل كند و با شكم پر صبر را نخوريد چون غذا را فاسد مي كنيد.
صفراوي ها ، گرم مزاج ها جوانان ، كساني كه معده و روده ضعيف دارند و ضعف جگر و بيماري مقعد و بواسير دارند و كساني كه غلبه خون و يا عروق تنگ دارند و گرفتگي عروق دارند و در هواي بسيار گرم و بسيار سرد صبر نبايد مصرف شود.
طبيعت آن گرم و خشك در دوم مي باشد و تلخ و خشك بودن آن دليل قوي بودن آنست.
اين گياه باز كننده گرفتگي ها و كاهش عملكرد كبد و با دهاي روده اي ، مسهل قوي اخلاط جمع شده در معده و سرد مفاصل تنقيه كننده معده و عروق و مسهل سودا و بلغم غليظ و رقيق و صفراوي ، بر طرف كننده يرقان بوسيله اسهال و باز كردن گرفتگي ها مشكلات كبدي و بهترين داروي معده و مقوي و تنقيه كننده آنست. تقويت بينايي و ساير حواس و درمان ماليخوليا و بيماري هاي مغز با دخالت معده ، خواب آور ، رطوبت گير ، ترميم كننده زخمهاي عميق چركي و زخمهايي كه دير التيام پيدا مي كند.
اگر يك و نيم قاشق غذاخوري صبر را با آب ولرم بخوريد مسهل معده مي باشد وبا آب عسل مسهل بلغم و صفرا اگر صبر را با عسل و رازيانه مخلوط كرده ، صبح و شب به اندازه يك نخود از آن با آب گرم بخوريد دردهاي معده را يكروزه درمان مي كند و غذا را در معده فاسد نمي كند. صبر و مصطكي باعث تنقيه مغز و با غاريقون براي درد مفاصل و تنگي نفس و تنقيه سينه مفيد است. خوردن يك قاشق غذاخوري آن با آب سرد براي خونريزي از دهان و لثه ، يرقان و با گل سرخ و مصطكي براي بيماري هاي معده مفيد مي باشد.
خوردن آن تنقيه آن براي خروج كرم معده و روده و امراض طحال و كليه و امراض سوداوي ، رفع تشنگي در اثر غلبه صفرا و بلغم و افزايش اشتها و خوراندن آن به طفل شير خوار دفع كرم معده مي كند. حتي اگر كسي كه شير مي دهد بخورد به خاطر اثر آن در شير باز همان اثر را روي نوزاد دارد كه بايد روزي يك قاشق غذاخوري تا سه روز بخورد و سه روز استراحت و دوباره سه روز ديگر بخورد كه هم مسهل سودا است و هم عفونت ها و عقده هاي مزمن قديمي را كوچك مي كند.
يك قاشق غذاخوري پر از آن مسهل و دو قاشق غذاخوري تنقيه كننده اخلاط فاسد مي باشد و زياد خوردن آن باعث اسهال خوني مي شود.
بدل آن در ورمها و جراحات دو برابر آن حضض مكي و در اسهال نصف آن تربد و كمي سقمونيا مي باشد و گروهي مي گويند افسنطين و زعفران نيز مي باشد.
صبر براي معده و روده و كبد ضعيف و مقعد مضر است چون سست كننده و باز كننده دهانه عروق مقعد مي باشد.
مصلح آن در روده كتيرا و در معده و كبد برگ گل سرخ و مصطكي و در مقعد مقل و چرب نمودن آن موضع ، روغن گل يا روغن بنفشه با پيه بز مي باشد. عسل و افاويه و هليله زرد باعث تقويت اعمال صبر مي شوند.
و اگر تا سه روز صبر خصوصاً نوع فارسي در معده بماند باعث ناراحتي و پريشاني مي گردد و بايد سريع اصلاح شود كه به آنها گلاب و برگ گل سرخ ، مصطكي ، افسنطين ، مقل ، آب عسل يا افاويه و عسل مي دهند.
اگر آن را مثل سرمه به چشم بكشيد تقويت بينايي و قرمزي و ضخيمي پلك و خارش و جرب و سفتي پلكها را درمان مي كند و پر كننده زخمهاي عميق و باعث كشش و تجمع چرك به آن نقطه و خشك شدن آن مي شود و از خونرساني به آن نقطه جلوگيري مي كند.
اگر آن را با روغن گل بر چشم بماليد زخمهاي چشم و جرب و دردهاي آن و در كاهش رطوبت مفيد است و ماليدن آن پريشاني و شقيقه فضولات صفراوي مغز را خارج مي كند و سر دردها را تسكين مي دهد و با نمك و نطرون بر پيشاني از ترشحات پس حلقي جلوگيري مي كند و باعث گرم شدن مغز و كاهش رطوبت آن مي گردد.
صبر با آب برگ بار هنگ و سركه براي زخمهاي سر اطفال و زخمهاي گوش و بيني و با مورد و شراب براي سياه كردن موي سر و ريش و دفع شپش و افزايش موي سر مفيد است خصوصاً در كچلي ها.
صبر و عسل در خون مردگي هايي كه بنفش شده و در اثر ضربه و سقوط مي باشد و رفع آثار آن ، سرددها ، ترشحات پس حلقي ، كاهش ورمهاي سرد ، بثوارت پوستي با سوزش و خارش ، باد سرخ ، ورم و التهاب ريشه ناخن همراه درد ، دردهاي پشت ، زخمهاي عفوني ، درد مفاصل و بواسير و با شراب و عسل براي گرفتگي عضلات و اعضاي بدن و ورم لثه و دهان و زخمهايي كه سخت درمان مي شوند خصوصاً كه بر مقعد و بيني و آلت تناسلي باشد.
صبر زرد با آب گشنيز تازه و سركه براي باد سرخ يا ورم و قرمزي و بثوارت پوستي قرمز با درد و ناراحتي كه يكدفعه بوجود مي آيد مفيد است.
صبر با شراب خلو دانه هاي بواسير و بر آمدكي آن را درمان و خونريزي را قطع مي كند و شقاق مقعد را درمان مي كند.
صبر با آب كندنا براي افتادن دانه بواسير مفيد است كه بعد از آن بايد اسرب را با روغن گل سائيده بر آن نقطه بگذارند.
صبر و آب كندنا و سلخ الحيه در امراض مقعد بي نظير است.
ماليدن صبر بر اجساد از تعفن و زود فاسد شدن جسد جلوگيري مي كند.
شستن سر با سركه و صبر پوسته سر و زخم سر و ريزش موي منطقه اي را بر طرف مي كند.
بخور آن در تنگي نفس بسيار مفيد است.
پاشيدن پودر آن براي زخمها والتيام آنها و دفع رطوبت آن و براي زخمهاي واژن و بر آلت تناسلي آقايان بسيار مفيد است.
اگر نوزاد شير خوار دچار يبوست شد صبر را در آب حل كرده و بر زير ناف به طرف چپ بماليد و يك كيسه آب گرم روي آن قرار دهيد اسهال مي آورد.
صبر شسته شده اثر كمتري از صبر نشسته دارد زيرا اجزاي مسهل آن در آب حل و خارج مي شود ولي صبر شسته نفع آن براي معده ضعيف بيشتر است.