گياهي معروف كه داراي دو نوع است.
اگر برگ آن بزرگ و دراز و خشن و كمي تلخ و ساقه آن بلند و گل كبود و كمي بزرگ و زيبا داشته باشد نوع شامي. اگر برگ آن كوچكتر و گل ريزتر با تلخي زياد باشد بقل گويند. طبيعت آن سرد و تر در آخر اول و چون ضعيف و لطيف است براي اينكه خواصش را از دست ندهد نبايد آن را شست. اين گياه باعث تسكين و كاهش گرمي صفرا و خون و تشنگي مي شود.
ماليدن آب برگ آن به تنهايي يا با سركه و صندل سردردهاي گرم و صفراوي را درمان مي كند و با گلاب و سركه و صندل سرخ براي دانه هاي پوستي كه يكباره پديد مي آيد با سوزش و خارش و گرمي و در روز نمودش بيشتر از شب است كه نوعي آلرژي هم مي باشد. مفيد است.
اگر برگ آن را كوبيده با روغن بنفشه ضماد كنيد براي ورم و قرمزي ملتحمه چشم مفيد است.
مضمضه كردن ريشه پخته آن به تنهايي يا با سركه و همچنين تخم آن كنده شدن دندان را درمان مي كند و غرغره آن با خيار شنبر يا شراب شاه توت براي گلودرد و ورم حلق و با گشنيز نيز همين كار را مي كند.
ضماد برگ آن با آرد جو براي تپش قلب ، تقويت قلب ، كاهش ورمها مفيد است.
خوردن كاسني مفيد براي كبد و كم كاري و گرفتگي هاي آن و طحال ، يرقان ، ورم بدن ، گرفتگي هاي احشاء و عروق ، تقويت كبد و كاهش حرارت خون ، تشنگي ، استفراغ ، غلبه صفراء ، التهاب معده ، تنقيه مجاري ادرار و كليه از عفونت و اخلاط بد. هر چه كاسني تلخ تر باشد در امراض كبدي مفيدتر است.
خوردن كاسني با سكنجبين استفراغ صفراوي ، غلبه صفرا و غلبه خون ، حصبه ، عدم هضم غذا در اثر صفرا ، بثوارت پوستي با خارش ، دانه پوستي بزرگ شبيه آبله را درمان مي كند.
آب كاسني ( برگ تازه آن را بجوشانيد كف آن را بگيريد و صاف كنيد ) و سكنجبين براي تقويت معده گرم ، ورم بدن ، باز كننده گرفتگي ها ، بر طرف كننده عفونت ها و رطوبت آنها مفيد مي باشد.
خوردن برگ كاسني و سركه مسكن صفرا و درمان اسهال صفراوي و خوردن آن با رازيانه و كشوت باعث افزايش اسهال مي شود.
خوردن آب كاسني با سكنجبين براي تبهاي ربع ، تبهاي سرد مفيد و اگر برگ و گل و ريشه و تخم آن را بپزيد و به تنهايي يا با تخم كشوت و سكنجبين بخوريد براي تبهاي كهنه ، ورم بدن ، طحال ، رفع ورم صورت مفيد است.
خوردن آب كاسني با روغن زيتون و ضماد برگ آن و يا ماليدن آب آن براي داروهاي گياهي سمي پادزهر است.
برگ و ريشه كاسني را با هم ضماد كنيد. درمان عقرب و زنبور گزيدگي حشرات مي باشد.
ضماد كاسني با آرد جو و سركه براي دردهاي مفاصل گرم و نقرس و ورمهاي گرم استفاده مي شود.
اگر آب برگ آن را سفيد آب و سركه را بر عضو بماليد باعث سردي آن مي شود كه در التهابات و ورم هاي گرم مورد استفاده مي شود.
استفاده كردن زياد آب كاسني براي سرفه مضر و محرك سرفه است. مصلح آن شكر و شربت بنفشه است.
تخم كاسني سرد و خشك در دوم مي باشد.
از تخم آن براي سردرد ، تپش قلب ، باز كردن گرفتگي ها ، تبهاي صفراوي ، يرقان ، ورن بدن استفاده مي شود. اگر آن را با صندل و رازيانه بپزيد براي رفع سموم و ضعف طحال و كليه ، تحريك اشتها ، كاهش خونريزي هاي بدن مفيد است.
تخم آن غذا را بد مزه و بد طعم مي كند و مصلح آن ادويه خوشبو و سكنجبين است.
مضر طحال است و مصلح آن سكنجبين است.
ريشه كاسني گرم اول و خشك دوم است.
ريشه آن باعث تنقيه و تميز كردن مجاري گوارش از اخلاط بد ، ادرار آور ، براي تصفيه خون ، درمان ورم احشا ، روم بدن ، پزنده اخلاط و كاهش آنها ، تبهاي مزمن ، ورم و درد مفاصل مفيد است.