نام كتاب : معالجات النفيسي
مولف : ابن نفيس ( علاء الدين ابوالحسن علي بن اب ي الحزم قريشي ) _ متوفي به
سال 687 ه.ق. مطابق با 1288 ميلادي
نسخه مادر : نسخه چاپ سنگي موجود در كتابخانه موسسه طب طبيعي قم
تاريخ و محل نشر نسخه مادر : 1314 ه.ق. _ لكهنو ( هند )
ديباچه : دكتر محمد مهدي اصفهاني
ناشر : موسسه مطالعات تاريخ پزشكي ، طب اسلامي و مكمل دانشگاه علوم پزشكي ايران
شماره نشر : 47 سنگي
تاريخ نشر : اسفند ماه 1383
نوبت نشر : يكم
شمارگان : 100 نسخه
تعداد صفحات : 570
زبان كتاب : عربي
ابن نفيس كه از پزشكان دانشمند و نوآور قرن هفتم هجري است ، نخستين كسي است كه به صراحت گردش خون ريوي 320 از انتشارات موسسه مطالعات تاريخ پزشكي ، طب اسلامي و _ را م طرح كرده و در كتاب شرح تشريح قانون صفحات 319 مكمل ( 1383 ) اين نكته قابل مشاهده است . اما غربيها اين كشف را به ويليام هاروي كه چهار قرن بعد از ابن نفيس مي زيسته نسبت مي دهند و اينكه هاروي قطعا به ترجم ه كتاب شرح تشريخ قانون كه استادش آلپاكو از عربي به لاتين ترجمه كرده دسترسي داشته غير قابل انكار است. شهرت ابن نفيس بيشتر به خاطر كار استثنايي و بزرگ او يعني شرح تشريح قانون ابن سينا است .
اين كتاب ( معالجات النفيسي ) كه يكي ديگر از اثرات ارزشمند ابن نفيس م ي باشد ، در سه قسمت تحت عنوان فن دوم و فن سوم و فن چهارم آورده شده است كه فن دوم خودمشتمل بر دو بخش است كه بخش اول داراي دو باب مي باشد و باب اول اختصاص به ادويه مفرده داشته و باب دوم در احكام داروها مي باشد كه بر اساس حروف الفباء مرتب شده است . و اما بخش دوم از فن دوم نيز داراي دو باب است كه باب اول در قوانين تركيب و باب دوم در بيان ادويه مركب مي باشد . اما فن سوم كه اختصاص دارد به بيماريها ، در هرقسمت با ذكر نام بيماري و ارائه توضيحات مربوط به آن، راههاي درمان را بيان مي دارد . و فن چهارم در ارتباط با بيم اريهايي است كه اختصاص به عضو خاصي ندارد و در ارتباط با كل اعضاي بدن مي باشد مانند تب ، ورم و ... اين فن نيز در شش باب مي باشد . در انتها با ايراد يك خاتمه به مطالب كتاب پايان داده شده و فهرستي از مطالب كتاب وليستي از كتب پزشكي اردو با ذكر قيمت ضميمه مي باشد.