طبق آموزه های طب حکمی، غذاها پس از هضم معدی و کبدی به مواد مایع متفاوتی موسوم به اخلاط تبدیل می شوند که آنها را به نام دم و بلغم و صفرا و سودا می شناسیم.
هر یک از اخلاط تولیدشده، دستکم در سه حالت باید اعتدال داشته باشند تا عملکردهای کارکردی و ساختاریشان در بدن به درستی انجام شود (یعنی عملکردهای فیزیولوژیک و استراکچرال طبیعی داشته باشند).
این سه جنبۀ اعتدال عبارتند از:
1. اعتدال در مقدار خلط
2. اعتدال در کیفیات چهارگانه خلط (گرمی و سردی و تری و خشکی)
3. اعتدال در قوام خلط
مثالی برای خلط دم:
1. در مقایسۀ وزن مساوی از گوشت گوسفند و گوشت گاو در یک خورنده واحد، از گوشت گاو «مقدار زیادتری» خلط خون تولید می شود.
2. خونی که از هضم گوشت گاو در بدن حاصل می شود در مقایسه با خون حاصل شده از هضم گوشت گوسفند دارای «کیفیت سرد و خشک» است.
3. خونی که از هضم گوشت گاو در بدن حاصل می شود در مقایسه با خون حاصل شده از هضم گوشت گوسفند «قوام غلیظ تری» دارد.
به بیانی کلّی خون حاصل از هضم گوشت گوسفند مناسب، در مقدار و کیفیت و قوام اعتدال دارد یعنی مقدار خون حاصل از آن نه کم و نه زیاد است، کیفیت گرم و تر دارد، و لطیف و معتدل القوام است، البته به شرطی که خورنده هاضمه سالم داشته باشد، و شیوه پخت و مواد همراه آن، و شیوه و ترتیب خوردن آن نیز به قاعده باشد.
جزئیاتی در باره سن و جنس گوسفند و بخش مورد استفاده از گوشت اندامهای مختلف آن نیز وجود دارد.
در این مورد، بسته به شرایط شخصی بیمار، پزشک ممکن است مصرف گوشت گاو یا گوسفند را همراه با ملاحظات دیگر توصیه کند، یا مصرف هر دو را برای مدت مقتضی محدود کند.
دکتر مجید انوشیروانی
دستیار ارشد طب سنتی ایران
دانشگاه علوم پزشکی تهران
ابلاغ حکم نماینده موسسه حجامت ایران در استان خراسان شمالی
