تاريخ مشاوره : يکشنبه 31/2/1391
تاريخ پاسخ : سه شنبه 2/3/1391
تحصيلات : ليسانس
سن : 27
گروه : طب سنتی اسلامی
سوال : با سلام خدمت آقای دکتر، کرم روده و یا انگل در چه سنینی ممکن است در بدن انسان وجود داشته باشه؟ دو سه سالی هست که بعضی از نشانه های اونو در بدنم احساس میکنم،از قبیل ریزش آب دهان، خارش مقعد( مخصوصا بعد از اجابت مزاج) لاغری و ... به نظر شما آیا همچین چیزی درست هست یا نه؟ چه راهی برای شناسایی و درمان وجود داره؟ در ضمن من سابقه داشتن کرم روده در سن نوجوانی داشتم! با تشکر
پاسخ : با تشکرازمشاوره :کاربر گرامی انگلها بصورتهای متفاوتی میتوانند موجب بروز عوارض شوند ، برای آشنایی بیشتر در مورد انگلها مطالب کلیی ارائه میشود و در ادامه به مشکل شما بصورت اختصاصی نیز پرداخته میشود.
اَنگَل به گیاه یا حیوانی که برروی یا داخل بدن موجود زنده دیگری زندگی نموده و از این زندگی فایده میبرد، گفته میشود.
انگلشناسی علمی است که به وسیله آن شکل خارجی و داخلی و سیر تکامل و طرز سرایت انگل به انسان و حیوان مورد مطالعه قرار میگیرد.
زندگی انگلی عبارتست از یکی از اشکال همزیستی فیزیولوژیکی بین دو حیوان از دو جنس مختلف که یکی از آنها (انگل) معمولاً کوچکتر و ضعیفتر بوده و در سطح یا داخل بدن جنس قویتر (میزبان)زندگی و تغذیه میکند و در بدن او ایجاد اختلال مینماید. این همزیستی ممکن است دایم یا موقت باشد.
انواع مختلف زندگی انگلی
۱-انواعی که بر سطح بدن میزبان زیست میکنند و به آنها انگلهای برونزی (Ectoparasite) گفته میشود. مانند شپش و کک.
۲-انواعی که در داخل بدن میزبان زندگی میکنند و به آنها انگلهای درونزی (Endoparasite)گفته میشود. مانند کرمهای روده.
۳-انواعی که در خارج بدن میزبان نیز میتوانند زندگی کنند و به آنها انگلهای اختیاری (Facultative) گفته میشود.
۴-انواعی که برای ادامه زندگی حتماً باید در داخل بدن میزبان زتدگی کنند و گرنه از بین میروند و به آنها انگلهای اجباری (انگلیسی:Obligatory) گفته میشود. مانند اکثر کرمهای رودهای.
۵-انگلهای موقت (Temporary) آنهایی هستند که مدت کوتاهی به میزبان میچسبند.
۶-انگلهای دایم (Permanent) که تمام یا قسمت مهمی از زندگی خود را در داخل بدن میزبان میگذرانند. مانند اکثر کرمها.
۷-انگلهایی که به طور اتفاقی وارد بدن میزبانی بجز میزبان اصلی خود میشوند که در این صورت سیر تکاملی آنها تغییر میکند و به آنها انگلهای اتفاقی (Accidental)گفته میشود. مانند کیست هیداتید (کرم سگ) که ندرتاً در انسان مشاهده میشود و یا مالاریای میمون که تصادفاً باعث ابتلای انسان میشود.
۸-انگل یکمیزبانی (Monoxenous)که دوره زندگی خود را در بدن یک میزبان میگذرانند. مانند آسکاریس.
۹-انگلهای چندمیزبانی (Heteroxenous) که باید در بدن دو یا چند میزبان زندگی کنند. مانند انواع فیلرها.
۱۰-انگلهای بیماریزا (Pathogene) که در بدن میزبان ایجاد ناراحتی میکنند.
۱۱-انگلهای بیضرریا گندروی (Saprophyte) که وجود آنها در بدن میزبان بیضرر است. مانند بسیاری از آمیبهای روده و همزیستی بین انگل و میزبان را اشتراکی (Commensalism) میگویند.
۱۲-انگلهای سرگردان (Erratic) که به انگلهایی گفته میشود که در بعضی مواقع در اثر وجود عواملی از محل زیست اصلی خود به نقطه دیگری از بدن رفته و در آنجا جایگزین میشود. مانند آسکاریس که محل اصلی زیست این کرم در روده کوچک است ولی در اثر شرایطی مانند تب بالا به نقاط دیگری از بدن مانند صفرا یا کبد میرود وبه همین علت به این کرم، کرم دیوانه (Mad worm) گفته میشود. حتی دیده شده که کرم آسکاریس بر اثر تب بالا از چشم پسر بچهای بیرون آمدهاست.
انگلهای درونزی: انگلهای درونزی بطور کلی به دو دسته تقسیم میشوند: تک یاختهها و کرمها.کرمک در کشور ما نسبتا شایع هست و علائم یاد شده در سوال شما هم میتواند مربوط به این نوع انگل باشد ، توضیحات ذیل برای راهنمایی ارائه میشود:کرمک، کرم اکسیور، کرم سنجاقی یا کرم نشیمنگاهی، نام کرمی نماتد است که انگل رودهای انسان به ویژه کودکان به حساب میآید. این کرم میتواند باعث عارضه انتروبیازیز یا عفونت کرم سنجاقی شود.کرمک از نظر طبقهبندی، در خانواده اکسیوریده قرار میگیرد.طبقه بندی کرم سنجاقی یک کرم لولهای به حساب میآید. همچنین سه گونه دیگر از کرمک نیز با قطعیت شناخته شدهاست.اپیدمیولوژی کرمک در هر سنی دیده میشود. به دلیل رفتارها، ارتباطات، و چرخه زندگی کرم بیشتر در سنین پیشدبستانی و دبستانی شایعتر است. کرمک شایعترین عفونت انگلی در انسان است. در نواحی سردسیر بین سفیدپوستان و تا سن ۲ سالگی شایع میباشد. تعداد مبتلایان در جهان ۴۳ میلیون نفر است. این کرم تنها انگل انسان بوده ولی به ندرت ممکن است شامپانزه را نیز آلوده کند. موارد ابتلا در زنان بیش از مردان گزارش شده است.مورفولوژی کرمی استوانهای شکل، شفاف به شکل نخ، اندازه کرم نر ۲ تا ۵ میلیمتر و کرم ماده ۸ تا ۱۳ میلیمتر است. انتهای رأسی کوتیکول پهن شده و یک جفت بال رأسی ایجاد میکند. در جلوی دهان ۳ لب کوچک قابل انقباض است که در موقع انقباض وارد حفره دهانی بسیار کوچک میشود.پراکندگی کرم سنجاقی انتشار جهانی دارد،و از شایعترین کرمهای انگلی به حساب میآید که عفونت آن در ایالات متحده و اروپای غربی بسیار شایع است.چرخه زندگی چرخه زندگی کرم سنجاقی.این کرم در سکوم و آپاندیس و قسمتهای تحتانی روده باریک زندگی میکند. پس از جفتگیری، کرم نر از بین میرود. کرم ماده جهت تخمریزی به سمت مخرج حرکت میکند و اغلب در مواقع شب از مخرج خارج شده و در ناحیه جلدی نشیمنگاهی تخمریزی میکند. در رحم کرم ماده حدود ۱۲ هزار تخم وجود دارد. کرمهای ماده پس از تخمریزی و کرمهای نر پس از جفتگیری از بین میروند. تخمها در موقع خروج حاوی لارو هستند و پس از حدود ۶ ساعت خاصیت آلوده کنندگی پیدا میکنند.تخمها از راه دهان به وسیله آب، مواد غذایی، گرد و خاک و دستهای آلوده وارد بدن میشوند. در ابتدای روده باریک لاروها آزاد شده و مسیر خود را به طرف سکوم ادامه میدهند. پس از رسدن به سکوم به کرم بالغ تبدیل میشوند ولی به عنوان مخزن بیماری محسوب میشوند.انتقال انتشار کرم سنجاقی از طریق انسان به انسان به صورت بلع تخمها یا الحاق مقعدی صورت میگیرد.درمان پیشنهادی1-رعایت نظافت و شستن دستها با مایع دستشویی بعد از کار روزانه ، بعد از توالت و قبل از وعدهای غذا خوردن.2- اسپند روزی یک قاشق چایخوری با آب میل شود.3- حجامت عام و کمر4-صبحانه مفصل و شام سر شب و نهار نصفه.5- تمیز کردن دستگیره درها با مواد ضد عفونی کننده.6-در صورت وجود علائم در دیگران رعایت موارد بالا برای ایشان.موفق باشید