به پایگاه اطلاع رسانی طبيب خراسان | اولين سامانه جامع اطلاع رساني مكاتب طبی كل نگر ايران خوش آمدید.

به نقل از روزنامه شرق

احمدرضا همتى مقدم: يكى از شناخته شده ترين گياهان دارويى در طب سنتى ايران و اروپا، آويشن است. اين گياه علفى و معطر كه طول آن حدود ۴۰ سانتى متر است، داراى خواص دارويى بسيارى است، اين گياه به صورت كاشته شده در ايران موجود است. اما برخى از گونه هاى جنس آن، در شمال و غرب كشور پراكنده اند. از آويشن در صنايع غذايى، دارويى، بهداشتى و آرايشى استفاده متنوعى مى شود. اروپا به همراه آمريكا يكى از بازارهاى عمده مصرف كننده آويشن است. آمريكا، ساليانه، حدود ۱۰۰۰ تن آويشن وارد مى كند. روغن سفيد آويشن، تنتور و عصاره مايع آن به عنوان تركيبات معطر در اكثر فرآورده هاى غذايى مهم شامل دسرهاى لبنياتى منجمد، ژلاتين ها و دسرهاى محتوى آردبرنج استفاده مى شود.

قسمت هاى درمانى اين گياه، سرشاخه هاى آن و برگ خشك شده آن است. در طب سنتى از اين گياه به عنوان ضد اسپاسم، درمان سياه سرفه، برونشيت، عفونت ريه، سرماخوردگى، آنفلوآنزا و براى درمان نفخ و گرفتگى هاى عضلانى استفاده مى شود. استفاده امروزى و ثابت شده گياه آويشن براى درمان آسم، سرفه هاى خشك مكرر، آمفيزم و برونشيت است. چاى دم كرده آن را نيز براى درمان عفونت گوش ميانى، نفخ و تهوع استفاده مى كنند، عصاره آويشن به نام «تيمول» براى بيمارى آسم مفيد است.

حمام آويشن براى مبتلايان به دردهاى عضلانى، مفصلى و روماتيسمى مفيد است. ۵۰۰ گرم آويشن را به مدت يك ربع ساعت در كيسه كوچكى ريخته و مقدارى آب جوش در آن داخل كرده، سپس آن را داخل وان آب گرم بگذاريد و به مدت ۲۰ دقيقه در وان باشيد. البته قبل از انجام حمام آويشن حتماً با پزشك خود مشورت كنيد. ضماد آويشن براى نيش و گزيدگى حشرات موثر است، البته روغن اين گياه سمى است و مصرف خوراكى روغن آن ممنوع است. در حاملگى مصرف اين گياه ممنوع است اما در دوران شيردهى منعى ندارد.

براى مصرف اين گياه، ۱ تا ۴ گرم پودر خشك گياه را در يك ليوان آب جوش دم كرده (به مدت ۲۰ دقيقه) پس از صاف كردن، شيرين كرده و ۳ بار در روز مصرف كنيد. در التهاب حنجره و لوزه ها و براى درمان آفت به صورت غرغره كردن مى تواند استفاده شود. براى اين منظور، يك استكان از پودر گياه را در چهار استكان آب جوش آهسته به مدت ۲۰ دقيقه جوشانيده و پس از صاف كردن، براى شست وشوى دهان استفاده كنيد.

البته، فرآورده هاى دارويى مختلفى از اين گياه ساخته شده و به طور گسترده مورد مصرف بيماران قرار مى گيرد.

از فرآورده هايى كه به تأييد «نظارت بر امور دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكى» رسيده است مى توان «شربت توسيان»، «قطره توسيگل»، «قطره توسيوين»، «قطره تيم آرتا» و «شربت تيمكس» را نام برد. اين فرآورده ها، همگى ضد سرفه و خلط آور هستند و ايمنى مصرف آنها در دوران شيردهى و باردارى به اثبات نرسيده است. از اين ميان «قطره توسيوين» و «قطره توسيگل» در كودكان كمتر از ۶ سال نيز ممنوع است. همچنين «شربت توسيان» در افراد ديابتى نبايد مصرف شود. اما «قطره تيم آرتا» در تمام سنين قابل مصرف است. قبل از مصرف گياهان دارويى حتماً با پزشك مشورت كنيد.