به پایگاه اطلاع رسانی طبيب خراسان | اولين سامانه جامع اطلاع رساني مكاتب طبی كل نگر ايران خوش آمدید.

نر آن دو طرف میوه اش باریك ولی نوع ماده دو طرف میوه مساوی است. كلیه اجزای درخت تلخ است . دارای سه نوع است.
اول عربی كه زرد و زعفرانی است و زود می شكند و بهترین نوع است.
دوم هندی كه زرد كم رنگ مایل به سیاه كه اثر آن كمتر است.
سوم صبر فارسی كه پست ترین نوع صبر و سیاه و دیر شكن است و سبك و بسیار ضعیف می باشد. اثر صبر تا چهار سال باقی می ماند یعنی كمتر از چهار سال بسیار قوی و تا هفت سال اثرش كم می شود.

باید بسیار خوب صبر را بسائید تا به معده بچسبد و خوب عمل كند و با شكم پر صبر را نخورید چون غذا را فاسد می كنید.
صفراوی ها ، گرم مزاج ها جوانان ، كسانی كه معده و روده ضعیف دارند و ضعف جگر و بیماری مقعد و بواسیر دارند و كسانی كه غلبه خون و یا عروق تنگ دارند و گرفتگی عروق دارند و در هوای بسیار گرم و بسیار سرد صبر نباید مصرف شود.
طبیعت آن گرم و خشك در دوم می باشد و تلخ و خشك بودن آن دلیل قوی بودن آنست.
این گیاه باز كننده گرفتگی ها و كاهش عملكرد كبد و با دهای روده ای ، مسهل قوی اخلاط جمع شده در معده و سرد مفاصل تنقیه كننده معده و عروق و مسهل سودا و بلغم غلیظ و رقیق و صفراوی ، بر طرف كننده یرقان بوسیله اسهال و باز كردن گرفتگی ها مشكلات كبدی و بهترین داروی معده و مقوی و تنقیه كننده آنست. تقویت بینایی و سایر حواس و درمان مالیخولیا و بیماری های مغز با دخالت معده ، خواب آور ، رطوبت گیر ، ترمیم كننده زخمهای عمیق چركی و زخمهایی كه دیر التیام پیدا می كند.
اگر یك و نیم قاشق غذاخوری صبر را با آب ولرم بخورید مسهل معده می باشد وبا آب عسل مسهل بلغم و صفرا اگر صبر را با عسل و رازیانه مخلوط كرده ، صبح و شب به اندازه یك نخود از آن با آب گرم بخورید دردهای معده را یكروزه درمان می كند و غذا را در معده فاسد نمی كند. صبر و مصطكی باعث تنقیه مغز و با غاریقون برای درد مفاصل و تنگی نفس و تنقیه سینه مفید است. خوردن یك قاشق غذاخوری آن با آب سرد برای خونریزی از دهان و لثه ، یرقان و با گل سرخ و مصطكی برای بیماری های معده مفید می باشد.

خوردن آن تنقیه آن برای خروج كرم معده و روده و امراض طحال و كلیه و امراض سوداوی ، رفع تشنگی در اثر غلبه صفرا و بلغم و افزایش اشتها و خوراندن آن به طفل شیر خوار دفع كرم معده می كند. حتی اگر كسی كه شیر می دهد بخورد به خاطر اثر آن در شیر باز همان اثر را روی نوزاد دارد كه باید روزی یك قاشق غذاخوری تا سه روز بخورد و سه روز استراحت و دوباره سه روز دیگر بخورد كه هم مسهل سودا است و هم عفونت ها و عقده های مزمن قدیمی را كوچك می كند.
یك قاشق غذاخوری پر از آن مسهل و دو قاشق غذاخوری تنقیه كننده اخلاط فاسد می باشد و زیاد خوردن آن باعث اسهال خونی می شود.
بدل آن در ورمها و جراحات دو برابر آن حضض مكی و در اسهال نصف آن تربد و كمی سقمونیا می باشد و گروهی می گویند افسنطین و زعفران نیز می باشد.
صبر برای معده و روده و كبد ضعیف و مقعد مضر است چون سست كننده و باز كننده دهانه عروق مقعد می باشد.
مصلح آن در روده كتیرا و در معده و كبد برگ گل سرخ و مصطكی و در مقعد مقل و چرب نمودن آن موضع ، روغن گل یا روغن بنفشه با پیه بز می باشد. عسل و افاویه و هلیله زرد باعث تقویت اعمال صبر می شوند.
و اگر تا سه روز صبر خصوصاً نوع فارسی در معده بماند باعث ناراحتی و پریشانی می گردد و باید سریع اصلاح شود كه به آنها گلاب و برگ گل سرخ ، مصطكی ، افسنطین ، مقل ، آب عسل یا افاویه و عسل می دهند.
اگر آن را مثل سرمه به چشم بكشید تقویت بینایی و قرمزی و ضخیمی پلك و خارش و جرب و سفتی پلكها را درمان می كند و پر كننده زخمهای عمیق و باعث كشش و تجمع چرك به آن نقطه و خشك شدن آن می شود و از خونرسانی به آن نقطه جلوگیری می كند.
اگر آن را با روغن گل بر چشم بمالید زخمهای چشم و جرب و دردهای آن و در كاهش رطوبت مفید است و مالیدن آن پریشانی و شقیقه فضولات صفراوی مغز را خارج می كند و سر دردها را تسكین می دهد و با نمك و نطرون بر پیشانی از ترشحات پس حلقی جلوگیری می كند و باعث گرم شدن مغز و كاهش رطوبت آن می گردد.
صبر با آب برگ بار هنگ و سركه برای زخمهای سر اطفال و زخمهای گوش و بینی و با مورد و شراب برای سیاه كردن موی سر و ریش و دفع شپش و افزایش موی سر مفید است خصوصاً در كچلی ها.
صبر و عسل در خون مردگی هایی كه بنفش شده و در اثر ضربه و سقوط می باشد و رفع آثار آن ، سرددها ، ترشحات پس حلقی ، كاهش ورمهای سرد ، بثوارت پوستی با سوزش و خارش ، باد سرخ ، ورم و التهاب ریشه ناخن همراه درد ، دردهای پشت ، زخمهای عفونی ، درد مفاصل و بواسیر و با شراب و عسل برای گرفتگی عضلات و اعضای بدن و ورم لثه و دهان و زخمهایی كه سخت درمان می شوند خصوصاً كه بر مقعد و بینی و آلت تناسلی باشد.
صبر زرد با آب گشنیز تازه و سركه برای باد سرخ یا ورم و قرمزی و بثوارت پوستی قرمز با درد و ناراحتی كه یكدفعه بوجود می آید مفید است.
صبر با شراب خلو دانه های بواسیر و بر آمدكی آن را درمان و خونریزی را قطع می كند و شقاق مقعد را درمان می كند.
صبر با آب كندنا برای افتادن دانه بواسیر مفید است كه بعد از آن باید اسرب را با روغن گل سائیده بر آن نقطه بگذارند.
صبر و آب كندنا و سلخ الحیه در امراض مقعد بی نظیر است.
مالیدن صبر بر اجساد از تعفن و زود فاسد شدن جسد جلوگیری می كند.
شستن سر با سركه و صبر پوسته سر و زخم سر و ریزش موی منطقه ای را بر طرف می كند.
بخور آن در تنگی نفس بسیار مفید است.
پاشیدن پودر آن برای زخمها والتیام آنها و دفع رطوبت آن و برای زخمهای واژن و بر آلت تناسلی آقایان بسیار مفید است.
اگر نوزاد شیر خوار دچار یبوست شد صبر را در آب حل كرده و بر زیر ناف به طرف چپ بمالید و یك كیسه آب گرم روی آن قرار دهید اسهال می آورد.
صبر شسته شده اثر كمتری از صبر نشسته دارد زیرا اجزای مسهل آن در آب حل و خارج می شود ولی صبر شسته نفع آن برای معده ضعیف بیشتر است.