این روزها تبلیغات عجیبی در باره درمان برخی بیماریهای دشوارعلاج میشود؛ بهطوری که برخی سودجویان از این دانش سوءاستفاده کرده و پولهای کلان به جیب میزنند. در باره این موضوع با دکتر ناصر رضاییپور، متخصص طب سنتی ایران، به گفتوگو پرداختیم.
اخیراً در چند سایت، برخی از متخصصان طب سنتی در خصوص روشهایی برای از بین بردن سرطان تبلیغ میکنند. نظر شما به عنوان متخصص طب سنتی در این خصوص چیست؟
ابتدا باید دید این «متخصصان» چه کسانی هستند و مدرک تخصصشان را از کدام مرجع دانشگاهی گرفتهاند! طب سنتی ایران، یک تخصص پزشکی است که در حال حاضر جایگاه PhD دارد و نمیتوان به راحتی به هر کسی که ادعای تخصص و کارشناسی در طب سنتی ایران دارد، لقب «متخصص» داد؛ چرا که این واژه، با خود اعتبار دانشی و دانشگاهی به همراه میآورد.
البته تعدادی از دانشآموختگان پزشکی، در سالهای اخیر با مطالعات شخصی و گذراندن برخی دورههای محدود، با این دانش آشنا شده و در مواردی تجربیات خوبی هم در زمینه تشخیص و درمان بیماریها به دست آوردهاند؛ ولی متأسفانه در این میان افراد زیادی نیز بدون آنکه پزشک بوده و یا دستکم آشنایی درستی با مبانی دقیق و عمیق دانش طب سنتی داشته باشند، وارد این حوزه شده و با سوءاستفاده از خلاءهای قانونی موجود و سهلانگاری مسئولان امر، هر روز مشهورتر شده و توانستهاند عرض و طول دکانهای خود را گسترش دهند.
حال اگر در این میان، عناصر حیاتی «اخلاق» و «شرافت» هم مفقود باشند که حاصل کار ناگفته پیداست و کار به جایی میرسد که افرادی شعبدهباز و دغلکار، به گسترش مفاهیم مورد نظر خود در رسانههای مختلف میپردازند و برای درمان درد و رنج مردم دلخسته و ناچار، رقمهای نجومی طلب میکنند؛ حتی گاهی اوقات که درمان سختترین بیماریها را تضمین هم میکنند و ضمانتنامه کتبی هم صادر میکنند!
آیا وجهه طب سنتی با تبلیغاتی اینچنین مخدوش نمیشود؟ راهکار این موضوع از دید شما چیست؟
دانش طب سنتی ایران از چنین کجرفتاریهایی آلوده نمیشود؛ ولی نخستین گام در تحدید دکانداریهای مزورانه و پولپرستانه چنین شیادانی، پوشاندن خلاءهای قانونی و تأمین راهکارهای قانونی برخورد با این افراد است. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان نظام پزشکی، انجمنهای علمی و مراکز دانشگاهی باید دست به دست هم دهند و ضمن تبیین مسیرهای درست و منطقی گسترش این دانش، راه را بر کمفروشی و کلاهبرداری ببندند.
متأسفانه امروزه برای برخورد با پزشکان، غیرپزشکان، عطاران و دیگر حِرَف مشغول به طب سنتی، قانونهای دقیق و قاطعی وجود ندارد و در موارد معدود برخوردهای قانونی هم، افراد با توسل به راهکارهای دیگر از چنگ قانون و عدالت گریختهاند.
به طور کلی متخصصان طب سنتی در چه زمینهای از پزشکی میتوانند وارد شوند؟
طب سنتی ایران، دانشی است که نگاهی متفاوت به انسان، تندرستی، بیماری، دارو و درمان دارد. تفاوت این دانش با پزشکی نوین، صرفاً اختلاف زبانی یا محدود به روشهای درمان طبیعی و... نیست؛ بلکه فلسفه و نوع نگاه آن به جهان پیرامون و از جمله انسان متفاوت است که بخشی از آن در اعتقاد به «مزاجها» تجلی مییابد.
نمیتوان گفت که طب سنتی ایران در برخی حوزهها کاملا ناکارآمد است اما قطعا باید تأکید کرد که در بسیاری از بیماریها و حوزههای تشخیص و درمان، لازم است متخصصان دانشگاهی طب سنتی ایران، بهدور از افراط و تفریط به پژوهشهای بیشمار بپردازند تا بتوان برخی بیماریهای نوین که در منابع طب سنتی، رد روشنی از آنها دیده نمیشود را شناخت و به درمان یا کنترل آنها پرداخت. البته این، در مورد بیماریهای بهظاهر ساده و شناختهشده هم صادق است؛ به طوری که در هیچ برهه زمانی، دانشی نمیتواند ادعا کند که از پژوهش و نو شدن بینیاز است.
طی چند سالی که از فعالیت دانشگاهی طب سنتی در کشور گذشته، این علم بیشتر در چه زمینههایی موفق بوده است؟
درخشانترین حوزههای موفقیت طب سنتی ایران را میتوان در بیماریهای گوارشی، مشکلات زنان و قاعدگی، برخی مشکلات جنسی و ناباروری، بیماریهای روحی و روانی از قبیل: افسردگی، اضطراب و بسیاری از سردردها و... دان همچنین در بیماریهای پیچیدهای چون سکتهها و عوارض آنها، سرطانها و عوارض درمانهای متداول آنها، اماس و... نیز میتوان از خدمات طب سنتی ایران به عنوان مکمل درمانهای رایج کمک گرفت.
فراموش نکنیم که رسالت دانش پزشکی، با هر عنوان و تابلویی که داشته باشد، کمک به گسترش تندرستی و پیشگیری از بیماریها و سپس کاهش دردها و رنجهای مردم با کمهزینهترین، کوتاهترین و کمعارضهترین روشهاست و تعصبورزی در هر دانشی، نشان دوری از حکمت، عقل و دانش حقیقی است.
تندرستان