به پایگاه اطلاع رسانی طبيب خراسان | اولين سامانه جامع اطلاع رساني مكاتب طبی كل نگر ايران خوش آمدید.

مشاور :

دکتر جوادي

تاريخ مشاوره : سه شنبه 2/3/1391

تاريخ پاسخ : چهارشنبه 3/3/1391

تحصيلات : ليسانس

سن : 37

گروه : طب سنتی اسلامی

سوال : با سلام . من مدت5 سال است که دچار یائسگی زودرس شده که طی این چند سال انواع داروها را برایم تجویز شده است که تا زمان مصرف مشگل من حل میشود (که به نظر خودم به صورت نرمال نیست)ولی پس از قطع داروها مشگل برمیگردد.در پی مصرف این داروها و دریافت داروی جنتامایسین، 2 است که مبتلا به وزوز گوش می باشم.در حال حاضر هیچ داروئی استفاده نمیکنم.آیا طب سنتی کمکی در این رابطه می تواند انجام دهد.در مورد حجامت نیز توضیح دهید در چه زمینه هایی کاربرد دارد.با تشکر مریم 37 ساله

پاسخ : با تشکرازمشاوره :کاربر گرامی یائسگی به آخرین قاعدگی (عادت ماهانه) یک زن گفته می‌شود. یائسگی را در معنایی وسیع تر به چند سال قبل و یک تا دو سال بعد از اخرین قاعدگی گویند.از نگاه طب سنتی این مرحله از زندگی در خانمها نوعی غلبه سردی محسوب میشود.

دراین زمان هورمون‌های تخمدانی کاهش یافته و قاعدگی نامنظم شده و بالاخره قطع می‌گردد.

علائمی یائسگی گر گرفتگی، عرق شبانه و خشکی دستگاه تناسلی است که در هر چهار زن از پنج زن دیده می‌شود.سن یائسگی بین ۴۸ تا ۵۲ سالگی است ولی ممکن است زودتریا دیرتر هم شروع شود.

آمنوره (قطع عادت ماهیانه ) یکی از اختلالات قاعدگی در زنان می‌باشد که به معنی عدم خونریزی در زمان قاعدگی در خانمهای در سن باروری می‌باشد.آمنوره فیزیولوژیک در زمان حاملگی و شیردهی دیده می‌شود.

آمنوره می‌تواند اولیه (یعنی خانمی هنگام بلوغ، خونریزی قاعدگی نداشته باشد) یا ثانویه (یعنی توقف قاعدگی در خانمی با بلوغ طبیعی) باشد.

از جمله علل آمنوره اولیه اختلالات هورمون‌های جنسی و تخمدان می‌باشد. از جمله علل آمنوره ثانویه یائسگی زودرس، حاملگی است. تخمدان پلی کیستیک، چاقی یا ورزش شدید، مصرف برخی داروهای ضد بارداری و تومور مغزی تولیدکننده پرولاکتین از سایر علل آمنوره هستند.

همانطور که اشاره شد اغلب زنان در سنین 52 ـ 48 سالگی و با توجه به شرایط مزاجی ،محیطی و فردی، یائسه می‌شوند اما اگر یائسگی در زمانی زودتر از موعد طبیعی رخ دهد مثلا در سنین 30 ـ 20 و به طور كلی قبل از 40 سالگی، دیگر یك یائسگی طبیعی محسوب نمی‌شود... در حقیقت برای این فرد یائسگی زودرس رخ داده است.

در این حالت تخمدان‌ها قادر به ساختن هورمون نیستند و به تحریكات هیپوفیز كه تنظیم‌‌كننده تخمدان‌هاست پاسخی نمی‌دهند. آمارها نشان می‌دهد یائسگی زودرس معمولا در یك درصد زنان اتفاق می‌افتد اما این اتفاق چرا ایجاد می‌شود و آیا راهكاری برای پیشگیری از آن وجود دارد؟

یائسگی یك فرآیند بیولوژیك طبیعی و گذر از مرحله‌‌ای به مرحله دیگر است. این اتفاق همراه با تغییرات مزاجی ،هورمونی، فیزیكی و روانی است كه كاملا طبیعی محسوب می‌شود اما برای بسیاری از زنان یك كابوس است. هر زنی یائسگی را متفاوت‌تر از دیگری تجربه می‌كند، حتی سنی كه یائسگی در آن شروع می‌شود در تمام زنان یكسان نیست.

علائم و نشانه‌های آن نیز خیلی منحصر به فرد است؛ ممكن است در فردی با علائم و نشانه‌های كم یائسگی شروع شود یا ممكن است با علائم بسیاری همراه باشد.

یائسگی به طور طبیعی زمانی شروع می‌شود كه تخمدان‌ها میزان كمتری استروژن و پروژسترون تولید می‌كنند و تخمك‌های باقی‌مانده در تخمدان‌ها احتمال كمی برای باروری دارند، همچنین خونریزی ماهانه متوقف می‌شود. از آنجایی كه این روند در طی یك دوره چند‌ساله اتفاق می‌افتد یائسگی معمولا به دو دوره،‌ دوران حوالی یائسگی و دوران پس از یائسگی تقسیم می‌شود. در دوران حوالی یائسگی علام یائسگی شروع می‌شوند ولی هنوز خونریزی ماهانه وجود دارد. سطوح هورمونی به صورت نامنظم بالا و پایین رفته و فرد دچار گرگرفتگی و تغییرات عادت ماهانه می‌شود.

خونریزی فرد ممكن است به نسبت معمول كمتر، بیشتر یا نامنظم شود. این یك روند طبیعی است كه به یائسگی منجر می‌شود و معمولا 3 سال قبل از آخرین خونریزی ماهانه شروع می‌شود، 12 ماه بعد از آخرین دوره قاعدگی، دوران پس از قاعدگی است كه تخمدان‌ها استروژن و پروژسترون كمی تولید كرده و تخمك آزاد نمی‌شود. البته گاهی افزایش موقت هورمون‌ها باعث خونریزی ماهانه می‌شود كه این لكه بینی عادت ماهانه محسوب نمی‌شود. در صورت وقوع خونریزی یا لكه بینی بعد از 12 ماه از آخرین عادت ماهانه حتما با پزشك خود مشورت كنید چون این می‌تواند نشانه بیماری جدی‌‌تری باشد.

گاهی زنان در سنین پایین‌تر از 40 سالگی دچار یائسگی می‌شوند كه به آن یائسگی زودرس می‌گویند. در این حالت فرد با قطع ناگهانی یا طولانی شدن فواصل قاعدگی روبه‌رو می‌شود كه با علائمی مثل گرگرفتگی، بدخوابی‌های شبانه و تعریق همراه است.

عواملی كه باعث یائسگی زودرس می‌شوند

بعضی داروها یا اعمال جراحی می‌تواند موجب یائسگی زودرس شود. هیستروكتومی كامل (برداشتن رحم و تخمدان‌ها) باعث یائسگی می‌شود ولی در هیستروكتومی (برداشتن رحم) تخمدان‌ها برداشته نمی‌شود و معمولا باعث یائسگی نمی‌شود.

شیمی‌درمانی و اشعه‌درمانی كه برای درمان سرطان‌ها به كار می‌روند می‌توانند باعث یائسگی شوند، اما معمولا این روند به صورت تدریجی رخ داده و ممكن است قبل از این كه خانمی به دوران یائسگی برسد ماه‌ها و یا سال‌ها علائم دوران یائسگی را داشته باشد.

اختلالات كروموزومی كه علت آن اختلال مادرزادی در كروموزوم ایكس می‌باشد از دیگر علل یائسگی زودرس می‌باشد.

اختلالات خود ایمنی

دوسوم زنان با نارسایی تخمدان را شامل می‌شود. در این حالت بدن برضد تخمدان‌ها و رحم شروع به ساختن پادتن می‌كند كه در نهایت باعث از كار افتادن تخمدان‌ها می‌شود. این افراد ممكن است سابقه خانوادگی از یائسگی زودرس را داشته باشند. عفونت‌های ویروسی مثل ویروس عامل بیماری اوریون نیز می‌تواند باعث یائسگی زودرس شود.