تاريخ مشاوره : چهارشنبه 4/2/1392
تاريخ پاسخ : دوشنبه 9/2/1392
تحصيلات : ليسانس
سن : 23
گروه : طب سنتی اسلامی
سوال : بهترین زمان برای انجام حجامت چه زمان و چه فصلی است؟
پاسخ : در طب سنتی زمانهای خاصی در طول سال و فصول و روزها و ساعات برای حجامت در نظر گرفته شده و روایات فراوانی هم از طرف ائمه معصومین توصیه شده است ، که بقرار ذیل میباشد.
فلسفه حجامت:
فلسفه حجامت از دیدگاه طب اسلامی دفع فضولات خون است.بدین معنی که خون دارای ترکیبات متفاوتی است.اعم از ترکیبات بیو شیمیایی و هورمونی. ما به همۀ این مواد نیازمندیم.کلسترول، تریگلیسرید،قند ، اوره وسایر مواد دیگر که مورد نیاز بدن هستند. هر گاه مقدار یک یا چندماده از این ترکیبات از حد تعادل(نرمال)خارج شد موجب بروز بیماری میشود.
نقش حجامت این است که با دفع فضولات(مواد خارج ازاندازه طبیعی) ترکیبات خون را در حد نرمال نگه دارد.
بنابراین حجامت هم نقش بهداشتی در زمانهای زیر دارد و هم نقش درمانی با نظر پزشک پیدا میکند.
بهترین زمان برای حجامت:بهترین زمان برای حجامت در موقعیت گرمسیری فصل تساوی شب و روز یعنی از پایان اسفند ماه و اول فروردین ماه است.فصل شکوفایی برگ درختان زمانی که خلط خون در بدن انسان حرکت کرده است واز حالت غلظت زمستانی خارج شده است.در موقعیت جغرافیایی سرد سیری این اتفاق دیر تر میافتد. بهترین روزهای حجامت از نظر فصل ،ماه ، روز ،هفته و ساعت بقرار زیر است.1- فصول: حجامت در فصل بهار و بعد از آن پاییز بیشتر از سایر فصول توصیه شده است و در سرما و گرمای شدید کمتراز بقیه اوقات انجام می شود و این امر در فصد و سایر استفراغات بدن نیز باید رعایت شود. 2- ماهها: در کانون اول ( از ماههای رومی ) که تقریباً معادل دی ماه است فصد و حجامت نهی و در ماه آذار رومی (معادل فروردین ) توصیه به آن شده است. 3- روزهای ماه : اول و آخر ماه قمری برای حجامت مناسب نیست چرا که اخلاط در بدن ساکن هستند و میل به باطن دارند. در زمان غلبه نور ماه (14 و 15 ماه قمری) نیز حجامت مناسب نیست چرا که اخلاط لطیفه خفیفه بیشتر میل به ظاهر دارند اما از زمانی که ماه شروع به نقصان می گذارد یعنی 16 و 17 ماه بهترین زمان برای انجام حجامت است. زیرا در این زمان اخلاطی که در نیمه ماه به سطح آمده بودند اخلاط رقیق آن به عمق بازگشته و اخلاط غلیظ تر در سطح باقی می مانند و حجامت در این زمان اخلاط غلیظ بیشتری را خارج می کند . در برخی روایات اسلامی روزهای 17 و 19 و 21 ماه (ایام پرفشار) مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین امام رضا (ع) در رساله ذهبیه می فرماید: هر گاه تصمیم به حجامت داشتی از روزهای 15- 12 ماه قمری انجام بده که برای سلامتی بدنت بهتر است و هنگامی که ماه کامل شد حجامت نکن مگر آن که اضطراری داشته باشی چرا که خون با کاسته شدن از هلال ماه کم و با زیاد شدن آن زیاد می شود. همچنین روزهای ابری و طوفانی، روزهای نامناسب برای حجامت دانسته شده اند. 4- ایام هفته:در منابع طب سنتی روز خاصی مورد تأکید یا تحذیر قرار نگرفته است جز صاحب خلاصةالحکمه که از حجامت در سه شنبه آخرماه نهی کرده است. اما در روایات اسلامی مطالب گوناگونی بیان شده است که گاهی به ظاهر متضاد نیز به نظر می رسد که این اختلاف احتمالاً به جهت اختلاف در ماههای مختلف و طبع فرد سئوال کننده باشد. ولی آنچه در این زمینه می توان به طور قطع بیان کرد حجامت در روز جمعه است که در صورتی که ضرورت جدی وجود نداشته باشد نهی شده است. 5- ساعت: ساعت دوم روز در فصل گرما و ساعت سوم و چهارم در فصل سرما بهترین ساعات انجام حجامت هستند. بهترین ساعت حجامت در روز زمانی است که گرما به سردی میل می کند چرا که حرارت باعث ذوب خون می شود پس اخراج آن را آسان می کند ولی نباید در حرارت خیلی شدید انجام گیرد. همچنین اگر حجامت در ظهر انجام شود به ناچار باید قبل یا بعد از آن غذا (ناهار) میل نمایند که هر دوی آنها به دلایلی که بعداً ذکر خواهد شد مضر بدن می باشد. همچنین در ظهر اخلاط خفیفه لطیفه صالحه بیشتر از خلط غلیظه کثیفه فاسده به سطح می آیند و حجامت در این هنگام باعث خروج خلط لطیف صالح می شود برخلاف فصد که چون جذب از باطن می کند در این ساعات توصیه می شود. نکته : در روایات تاکید شده است که هرگاه ضرورت برای حجامت وجود داشت آیة الکرسی خوانده و حجامت انجام شود.6- هفتم حزیران :از امام رضا علیه السلام منقول است:هفتم حزیران را دریابید.اگر در هفتم موفق نشدید در چهاردهم حزیران حجامت کنید .(هفته حزیران)امام رضا علیه السلام با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی ایران حزیران را زمان حرکت خلط خون در بدن تعریف کرده اند ولذا هفتم این ماه را برای حجامت سالیانه توصیه فرموده اند.و تا چهاردهم ماه فرصتی را تعین نموده اند که در صورت عدم موفقیت در هفتم حزیران حجامت تا چهاردهم انجام پذیرد.ما با توجه به منطق نقش حجامت در بدن انسان و فلسفه ای که امام رضا علیه السلام در نظر گرفته اند هفتم تا چهاردهم حزیران را هفته حجامت در ایران و مردم دارای موقعیت جغرافیایی ایران اعلام میکنیم. هفته حزیران در ایران آخر خرداد ماه خواهد بود.موفق باشید 
ابلاغ حکم نماینده موسسه حجامت ایران در استان خراسان شمالی
