تاريخ مشاوره : چهارشنبه 24/1/1390
تاريخ پاسخ : پنج شنبه 25/1/1390
تحصيلات : ليسانس
سن : 33
گروه : طب سنتی اسلامی
سوال : با عرض سلام و وقت بخیر آیا سبزی مرزه برای کسانی که معده شان ناراحت است ضرر دارد؟؟ سبزی تره برای دندانها مضر است؟؟ کلا سبزی خوردن گرم است یا سرد؟؟ باعرض پوزش به خاطر زیادی سوالاتم وتشکر از شما
پاسخ : با تشکرازمشاوره: دوست گرامی هر سبزی در سفره ایرانی یک طبیعتی دارد (سردی و گرمی) و البته خواص مخصوص بخود را هم داردو ، و هیچکدام از سبزی های تره و مرزه در حد مصرف خوراکی ضرری ندارند ولی بعنوان دارو اثرات درمانی خود را هم بروز میدهند ، بخشی از خواص این سبزیها در زیر معرفی میشوند.
الف - مرزه گیاهی است یکساله از تیره نعناعیان دارای ساقه‌های متعدد و به رنگ مایل به قرمز که به حالت وحشی در اروپای جنوبی و آسیا (از جمله ایران) به فراوانی می‌روید. برگهای آن نرم و متقابل و تقریبا بدون دمبرگ و باریک و نوک تیز و پوشیده از کرک و دارای تارهای غده‌ای فراوان اسانس‌دار است. گل‌هایش ارغوانی است و به طور مجتمع در نقاط مختلف ساقه‌های متعدد آن قرار میگیرد.
کاربرد
از این گیاه اسانسی حاصل میشود که به صورت مایعی بی‌رنگ یا مایل به زرد است. سرشاخه‌های آن بوی معطر و اثر نیرودهنده و تسهیل‌کننده عمل هضم و مقوی معده و مدر و بادشکن دارد. این گیاه در ایران جزو سبری‌های خوراکی به صورت خام و پخته در اغذیه مصرف میشود.شربت گیاهی تیامین که در داروخانه‌های ایران موجود است حاوی اسانس آویشن، مرزه و رازیانه رازیانه می باشد
ب - تره، (Allium ampeloprasum ssp. persicum) از گیاهان خوراکی است. رنگ آن سبز است و آن را در دسته سبزیها به شمار می‌آورند. برگهای آن به شکل نوارهای بلندی است که از ریشه آغاز میشوند و در امتداد طولی شکاف دارد.
به فارسی به طور كلی تره و در بعضی مناطق « گندنا » گویند نامهای محلی آن در كرمانشاه و در غرب ایران « كور » در گیلان شمال ایران « كوار » دركتب طب سنتی با نامهای عربی ان « كراث » ،«كراث رومی »، « گندنا »و « كراث البقل » و « كراث المائده » امده اتس و نوع بری ان را « كراث الثوم » نامبرده اند به فرانسوی Poireau و Poirreau به انگلیسی Garden porrum L. می باشد و مترادف ان Allium ampeloprasum L . گفته شده است .
● مشخصات
گیاهی است دو ساله و پایا برگهای ان دراز باریك اغلب خمیده و افتاده به رنگ سبز تیره ، قسمت پایین ساقه سفید است كه منتهی به یك پیاز كوچكی در داخل خاك می شود . گلهای آن مجتمع و گروهی به شكل یك گلوله مدور در انتهای ساقه گل دهند ه رنگ هر یك از گلها سفید مایل به سبز یا گلی كه از آنها دانه های سیاه و پهن و ناصاف تره به دست می آید . به طور كلی دو نوع است ، یكی نوع كوتاه و نازك تابستانه و دیگری تره فرنگی كه نوع زمستانه خیلی بلند ( تا یك متر ) و برگها پهن و قوی می شود .
تكثیر تابستانه آن از طریق كشت بذر آن در اوایل بهار صورت می گیرد و كشت نوع زمستانه آن در اواخر زمستان بذر در شاسی كاشته می شود و گیا ههای حاصله كه چند برگه و به ارتفاع ۱۵ – ۱۰ سانتی متر و ساقه آ ن به قطر حدود یك مداد رسید در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به محل اصلی منتقل می شود و فاصله خطوط را ۲۵ و فاصله بوته ها روی خطوط را ۱۵ سانتی متر باید گرفت .
● تركیبات شیمیایی
از نظر تركیبات شیمیایی در تزه كمی ارسنیك وجود داردو به علاوه اسانس روغنی فرار دارد كه جزء عمده و اصلی آن را الیل دی سولفید تشكیل می دهد . در پیاز ان در حدود ۴/۰ درصد الیئین وجود دارد و به علاوه وجود الانین ، ارژی نین ، اسپارتیك اسید ، اسپاراژین ، هیستیدین ، لوسین ، متیونین ، تریپتوفان ، والین ، فنیل الانین ، پرولین ، سرین ، وترئونین در ان گزارش شده است .S.G. I. M. P در هر یك صد گرم از قسمت پایین سفید تره فرنگی و پیاز تره فرنگی خام به طور متوسط مواد زیر وجود دارد .
آب ۸۵ گرم ، پروتئین ۲/۲ گرم ، هیدراتهای كربن ۱۱گرم ، خاكیتر ۹/۰ گرم ، كلسیم ۵۲ میلی گرم ، فسفر ۵۰ میلی گرم ، اهن ۱/۱ میلی گرم ، سدیم ۵ میلی گرم ، پتاسیم ۳۴۷ میلی گرم ، ویتامین A۴۰ واحد بین المللی ، تیامین ۱۱/۰ میلی گرم ، رایبو فلاوین ۰۶/۰ میلی گرم ، نیاسین ۵/۰ میلی گرم ، ویتامین C۱۷ میلی گرم
● خواص – كاربرد
تره سبزی خوردنی برگی است كه خوردن آن منافع فراوانی دارد . ضد عفونی كننده روده ها و مدراست و برای معالجه روماتیسم و بیماری های كبدی مفید است . ضماد آن برای نرم كردن ورمها مفیداست {می نات و پتلو }
تره از نظر طبیعت طبق نظر حكمای طب سنتی خیلی گرم و به طور متوسط خشك است خواص آن گرم كننده و بازكننده انسدادها و گرفتگی ها و لطیف كننده است . اگر برگ آن را با سركه مخلو ط و در آن له كرده و به پیشانی بمالند خون ریزی از بینی را قطع می كند . خوردن تره پاك كننده قصبه ریه و باز كننده گرفتگی های كبد و مقوی هاضمه و كمر و ملین است .
ترشح ادرار و حیض را زیادمی كند بعنی مدر است و قاعده آور اگر با طعام و بعد از طعام خورده شود كمك به هضم غذا كرده مانع ترش شدن غذا می شود و مزاج را لینت می دهد ونیروی جنسی را تقویت می كند. خوردن آب تره به قدر ۱۵گرم خون بواسیر را قطع می كند و اگر با عسل خورده شود محرك نیروی جنسی است . برای بیماری های سرد و ترسینه و ورمهای ریه و نرم كردن آنها مفید است و با آب جوشانده جو و یا پخته تره با جو برای درد سر ، سینه ، تنگی نفس و پرورده تره در سركه باز كننده گرفتگی كبد و طحال و خوردن برگ پخته آن برای بواسیر مفید است . شیاف برگ كوبیده آن به تنهایی یا با دارو های مناسب برای خشك كردن رطوبتهای رحم نافع است .
مالیدن پخته آن برای بواسیر و قطره آن كه با روغن گل و سركه مخلوط شده بادش در گوش برای كاهش درد گوش مفید است . اگر تره را با كندر و سركه مالیده و در بینی بریزند برای بند آمدن خون ریزی از بینی نافع است. ضماد تره برای گزیدن افعی و خوردن آن با آب عسل نیز برای خنثی كردن سموم جانوران نافع است .
ضماد تره با سماق برای مخملك و زگیل و با نمك برای التیام زخمهای بد مفید است . تره از پیاز دیرهضم تر و نفاخ تر است و خون را می سوزاند وبینایی چشم را كاهش می دهد و لثه را خراب می كند و برای گرم مزاجان مضر است از این نظ باید با گشنیز و كاسنی تازه خورد .
تخم تره گرم و خشك است. خوردن ۱۰ گرم از تخم تره با ۱۰ گرم تخم مورد برای رفع امراض سرد نافع است ، خون ریزی از سینه و به طور كلی خون ریزی از هر عضوی را فطع می كند ، باز كننده گرفتگی های بلغمی مجاری كبد و محرك اشتها و شكم روش را بند می آورد و گازهای روده ها را تحلیل می برد .
ضماد عصاره تخم تره برای گزیدگی افعی و رفع لكه های پوست نافع است . تخم تره مضر ریه و كلیه و مثانه است از این نظر باید با عسل خورد 
ابلاغ حکم نماینده موسسه حجامت ایران در استان خراسان شمالی
