مهناز زرافشار
انجمن تحقیقات طب سنتی ایران، مرکز پژوهش های دانشجویان، دانشگاه علوم پزشکی تهران
مقدمه: در اینکه استفاده از طب مکمل و از جمله زیرشاخه های آن، گیاه درمانی، کاملاً بی خطر باشد توافق کلی وجود ندارد، لذا عرصه تحقیقات در این زمینه همچنان رو به گسترش است. در این میان استفاده از تجربیات و دانش گذشتگان و پیوند زدن آن با تحقیقات گسترده امروزی راهی است مطمئن برای یافتن درمان های مؤثرتر جهت بیماریهای مزمن و لاعلاج.
روش پژوهش: جهت بررسی سه ماده مذکور سعی بر آن شد تا از منابع قدیمی، جدید، مکتوب و الکترونیک استفاده کنیم که از جمله آنها می توان به کتب مخزن الادویه، تحفه حکیم مؤمن، اختیارات بدیعی، گیاهان دارویی، معارف گیاهی، کتب طب گیاهی Herbal medicine و مقالاتی که بر اساس بررسی های جدید دارویی این سه گیاه انجام گرفته؛ اشاره کرد و حاصل جمع آوری این اطلاعات در متن کامل مقاله ارائه خواهد شد.
نتایج: در کتب طب سنتی هلیله به نامهای «اهلیج» و «هَلج» آمده است. گیاهی از خانواده Combretaceae جنس Terminalia که دارای گونه های مختلفی است که معروفترین آنها عبارتند از:
«هلیله کابلی» با نام علمی Terminalia chebula Retz» هلیله زرد« با نام علمی Terminalia citrine Roxb
Terminalia arjuna W.& A درخت Terminalier که میوه آن را هلیله کابلی گویند.
بلیله: در طب سنتی ایران ( Traditional Iranian Medicine 1) با نام «بلیلج» و با نام علمی Terminalia bellirica (Gaertn.)Roxb شناخته می شود.
آمله: در TIM به نامهای «آملج» و «اَملَج» و با نام علمی Phyllanthus embica L. می توان شناخت. طبیعت این سه نوع میوه از دیدگاه TIM سرد و خشک است.
نتیجه نهایی: در تحقیقات امروزه نیز خواصی چون بهبود یبوست، مؤثر در رفع سندرم روده تحریک پذیر و ورم مخاط روده بزرگ، رفع مسمومیت، کمک به گوارش و جذب غذا، کاهش فشار خون بالا و کلاً کنترل بیماری فشار خون، مفید در تنظیم بی نظمی های کبدی، خلط آور و ... ذکر گردیده است و تاکنون عوارض خطرسازی برای آنها یافت نشده است. بنابراین برای افزایش سلامت جامعه و کم کردن عوارض داروهای شیمیایی که امروزه به وفور مورد استفاده قرار می گیرد می توان از درمانهای طبیعی از جمله همین گیاهان استفاده نمود ولی کماکان نیاز به بررسی بیشتر بر روی حیوانات و انسان است.
ابلاغ حکم نماینده موسسه حجامت ایران در استان خراسان شمالی
