عنوان خبرافتخارات تاریخ پزشکی ایران اسلامی - تمدن اسلامی و گیاه شناسی و طبیعیات
(شاخه: طب اسلامي)
ارسال شده توسط طبيب ايران زمين
دوشنبه 5 ارديبهشت 1390 - 13:43:27


تمدن اسلامی و گیاه شناسی و طبیعیات

 

گیاه شناسی یکی از شعبه های علم پزشکی و همچنین کشاورزی بوده است که در این هنر و علم نیز مسلمین قدمهای بلندی را برداشته اند.

ویل دورانت می نویسد:

ادریسی کتابی درباره گیاهان نوشته و 360 نوع گیاه را وصف کرده است . توجه او فقط منحصر به مسائل طبی نبود .بلکه بیشتر از لحاظ علمی و گیاه شناسی بحث کرده بود.

ابوالعباس اشب یلیه ای (متوفی 613 هجری ، 1216 میلادی ) به خاطر مطالعاتش درباره گیاهان مختلفی که ما بین اقیانوس اطلس و دریای سرخ می روئید به نباتی شهرت یافت.

ابن البیطار با تبحری فوق العده همه معلومات گیاه شناسی اسلامی را در کتابی مفصل و پر مایه فراهم آورد که تا قرن شانزده م در این زمینه مرجع و مأخذی معتبر بود و او را به مقام بزرگترین گیاه شناسی و دارو ساز قرون وسطی رساند. از جمله مهمترین تألیفات در علم زراعت کتاب الفلاحه اثر ابن عوام اشبیلیه ای بود که در ضمن آن از انواع خاک و کود سخن آورده . طریقه کشت 585 نوع گیاه، 50 نوع د رخت میوه، روشهای پیوند زنی و علائم بیماری گیاهان و راه علاج آن را شرح داده بود .کتاب وی کاملترین تحقیقات همه قرون وسطی در رشته کشاورزی به شمار می رفت .در کتاب تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی در این مورد آمده است.




از گیاه شناسان نامی مسلمان رشید الدین الصوری متوفی 693 هجری است. او بقدری در گیاه شناسی دقیق بوده که نقاشی با تمام لوازم همراه خود بر می داشته در صحراها و چمنهای لبنان و سوریه به مطالعه و تحقیق می پرداخته و هر گیاهی را که می دیده ، رنگ ، ریشه ، ساقه و تمام جزئیات آنرا یادداشت می نموده و شکل صورت آنرا توسط نقاش ترسیم می کرده است . و این رویه ای است که گیاه شناسان امروز نیز بهتر از آنرا انجام نمی دهند.

او محصول مطالعات خود را به شکل کتابی بنام الادویه المفراه درآورد که یکی از سودمند ترین کتابها در این زمینه است.

گوستاولوبون درباره نظریات دانشمندان مسلمان در علوم طبیعی می نویسد:

یکی از مشهورترین دانشمندان طبیعی مسلمان قزوینی است که در سال 1283 میلادی وفات یافته و به پلین شرقیها معروف است روش قزوینی در مطالب بر توصیف اشیاء است چنانچه پس از او بوفون نیز همین روش را داشت.

البته توسعه و تعمیم و هم چنین تقسیماتی که د ر کتابهای امروزه دیده می شود در کتب مسلمانان نبوده ولی مطالبی در آنها هست که نشان می دهد نیز از برخی اکتشافات جدید بویی برده بودند. از آن جمله اینکه در رساله بوعلی سینا که راجع به سنگ نوشته چنانچه از عین عبارت آن ظاهر می گردد فصلی درباره منشأ پیدایش کوهها می نویسد که از تحقیقات امروزه چندان دور نیست و عبارت آن چنین است:

منشأ پیدایش کوهها یکی از دو سبب می باشد : اول آنکه بواسطه بعضی از تحولاتی که در قشر زمین روی می داده مانند زلزله های شدید این ارتفاعات بوجود آمده و قسمتهای مرتفعه بصورت کوهها باقی مانده است . زیرا انسان می بیند برخی از سنگهای نرم رابرده و سنگهای سخت را به جای گذارده و بسیاری از تل های مرتفع زمین نیز از همین جا پیدا شده است.

جریان پیدایش معادن زمینی نیز مانند کوهها بوده است . والبته برای پیدایش تمام این تحولات زمانهای زیادی لازم است و ممکن است کوهها در این زمان روبه انخضاض و ریزش باشند.

سپس چنین استدلال می کند:

اینکه گفتیم : آب یک علت اساسی پیدایش کوهها است . دلیلش حیوانات آبی و غیر آبی و فسیلهایی است که بر روی بسیاری از سنگها دیده می شود و گل و خاکی که سطح کوهها را پوشانده با ماده ای که خود کوه از آن تشکیل شده متفاوت است.

و معلوم می شود که این گل ولای از اقیمانده گیاهانی است که آب آورده و احتمال هم دارد از خود دریاهای قدیمی باشد که زمانهای سابق تمام سطح زمین را پوشانده بوده است.

چنانچه می بینید این بیان ابن سینا می رساند که او عقیده داشته تحولاتی ک ه در کره زمین انجام گرفته چنان نبوده که بواسطه طوفانهای سخت و شدید پدید آمده باشد،چنانچه ، کوویه معتقد است بلکه اینها تدریجا با گذشت زمانهای زیادی به این صورت در آمده و تحقیقات امروزی نیز همین نظریه را ثابت می کند.




این خبر از طرف طب سنتی,طب مکمل,گیاهان دارویی,مشاوره طب سنتی,طبیب خراسان
( http://tabib-khorasan.ir/news.php?extend.2507 )